Gieo Chữ Ở Xã Miền Núi Hòa Bắc – Đà Nẵng

Bối Cảnh Giáo Dục Tại Hòa Bắc

Hòa Bắc từng là vùng đất khó khăn, nơi người dân ít có cơ hội tiếp cận giáo dục. Trước đây, đời sống kinh tế bấp bênh khiến việc học không được ưu tiên, nhiều trẻ em bỏ học để phụ giúp gia đình. Cơ sở vật chất trường học thiếu thốn, với các điểm trường lẻ như Tà Lang cách điểm trường chính hơn 10 km, và số lượng học sinh mỗi lớp chỉ vài em. Tuy nhiên, sau 50 năm giải phóng thành phố (1975-2025), giáo dục Hòa Bắc đã có những bước tiến vượt bậc, đóng góp vào sự phát triển chung của địa phương và mục tiêu xây dựng Thành phố học tập của Đà Nẵng.

Đặc Điểm Giáo Dục

Tỷ lệ huy động trẻ: Trẻ mầm non 5 tuổi và trẻ 6 tuổi vào lớp 1 đạt 100%, đặc biệt trẻ dân tộc thiểu số được học 2 buổi/ngày (mầm non, tiểu học) hoặc học nội trú (THCS).
Cơ sở vật chất: Các trường học được đầu tư cơ bản, đáp ứng nhu cầu dạy và học tối thiểu. Năm 2023, nhà lưu trú giáo viên trị giá 1,42 tỷ đồng được cải tạo, giúp các thầy, cô yên tâm “bám thôn gieo chữ”.
Chính sách hỗ trợ: Giáo viên tại Hòa Bắc hưởng phụ cấp ưu đãi miền núi (mầm non và tiểu học: 50%; THCS: 35%), tạo động lực để họ gắn bó với vùng khó.

Những Người “Gieo Chữ” Tại Hòa Bắc

Các thầy, cô giáo tại Hòa Bắc, dù phần lớn là người miền xuôi, đã vượt qua khó khăn về địa hình, thời tiết, và điều kiện sống để mang tri thức đến với học sinh, đặc biệt là trẻ em dân tộc Cơ Tu. Hai nhân vật tiêu biểu được nhắc đến là:

Thầy Lương Mạnh Cư, Phó Hiệu trưởng Trường THCS Nguyễn Tri Phương:
- Với gần 25 năm dạy học tại Hòa Bắc, thầy Cư chứng kiến sự đổi thay của giáo dục địa phương. Từ những ngày đầu, khi học sinh ít và cơ sở vật chất thiếu thốn, thầy cùng đồng nghiệp đã nỗ lực vận động trẻ đến trường, bất chấp khó khăn về giao thông và đời sống.
- Thầy chia sẻ: “Đội ngũ giáo viên thời ấy hầu hết là người trẻ, đầy nhiệt huyết, dấn thân lên vùng khó để gieo những ‘hạt mầm’ tri thức. Nhiều người yêu mảnh đất này mà định cư luôn tại đây”.
Cô Lê Thị Thanh Xuân, Hiệu trưởng Trường Tiểu học Hòa Bắc:
- Gắn bó 25 năm với Hòa Bắc, cô Xuân từng dạy tại các điểm trường lẻ như Tà Lang, nơi cách điểm trường chính hơn 10 km. Dù điều kiện khắc nghiệt và học sinh ít, cô luôn tận tâm, kiên trì vận động phụ huynh cho con em đi học.
- Dưới sự lãnh đạo của cô, Trường Tiểu học Hòa Bắc đã cải thiện chất lượng dạy học, với tỷ lệ huy động trẻ 6 tuổi vào lớp 1 đạt 100%.

Những Nỗ Lực “Gieo Chữ”

Vận động học sinh: Giáo viên thường xuyên đến từng hộ gia đình để thuyết phục phụ huynh, đặc biệt trong các thôn Tà Lang và Giàn Bí, nơi nhận thức về giáo dục còn hạn chế.
Phương pháp giảng dạy sáng tạo: Các thầy, cô áp dụng trò chơi, vẽ tranh, và các hoạt động ngoại khóa để thu hút học sinh, giúp các em yêu thích việc học, đặc biệt với học sinh dân tộc thiểu số.
Hỗ trợ học sinh khó khăn: Giáo viên phối hợp với các tổ chức, mạnh thường quân để cung cấp sách vở, quần áo, và hỗ trợ y tế cho học sinh, đảm bảo các em duy trì việc học.

Thành Tựu Và Đóng Góp

Sự nghiệp “gieo chữ” tại Hòa Bắc đã mang lại nhiều kết quả tích cực:

Nâng cao tỷ lệ đến trường:
- Tỷ lệ huy động trẻ mầm non 5 tuổi và học sinh lớp 1 đạt 100%, duy trì ổn định qua các năm.
- Học sinh THCS được học nội trú, giảm tỷ lệ bỏ học, đặc biệt trong mùa nông vụ.
Cải thiện cơ sở vật chất:
- Năm 2023, nhà lưu trú giáo viên được cải tạo với kinh phí 1,42 tỷ đồng (Liên đoàn Lao động TP Đà Nẵng hỗ trợ 990 triệu đồng, UBND huyện Hòa Vang đối ứng 400 triệu đồng, Công đoàn ngành Giáo dục hỗ trợ 30 triệu đồng). Công trình gồm 4 phòng ở, bếp, nhà vệ sinh, và sân sinh hoạt chung, giúp giáo viên yên tâm công tác.
- Các trường học được đầu tư phòng học, bàn ghế, và thiết bị cơ bản, đáp ứng nhu cầu giảng dạy.
Thắp sáng tương lai:
- Giáo dục Hòa Bắc đã “thắp lên những ngọn lửa hy vọng” cho học sinh, giúp các em dân tộc Cơ Tu có cơ hội học tập, thoát nghèo, và đóng góp cho quê hương.
- Nhiều học sinh đạt thành tích trong các cuộc thi khoa học kỹ thuật cấp huyện, như dự án hệ thống tưới cây tự động, được hướng dẫn bởi giáo viên Trường THCS Nguyễn Tri Phương.
Góp phần phát triển du lịch sinh thái:
- Giáo dục không chỉ nâng cao dân trí mà còn hỗ trợ mục tiêu xây dựng Hòa Bắc thành điểm du lịch sinh thái cộng đồng của Đà Nẵng. Học sinh được giáo dục về bảo vệ môi trường và văn hóa bản địa, góp phần quảng bá hình ảnh Hòa Bắc với các danh thắng như sông Cu Đê, rừng nguyên sinh, và các lễ hội Cơ Tu.

Tác Động Tại Hòa Bắc Và Đà Nẵng

Đối với Hòa Bắc:
- Nâng cao dân trí: Giáo dục giúp người dân, đặc biệt đồng bào Cơ Tu, nhận thức rõ hơn về quyền học tập và phát triển, giảm hủ tục lạc hậu như chôn mộ tự phát.
- Hỗ trợ học sinh khó khăn: Các lớp học nội trú và hỗ trợ sách vở giúp học sinh nghèo, đặc biệt ở thôn Tà Lang và Giàn Bí, duy trì việc học.
- Phát triển kinh tế – xã hội: Giáo dục là nền tảng để Hòa Bắc đạt chuẩn nông thôn mới năm 2016 và phát triển du lịch sinh thái, với các điểm đến như sông Cu Đê và khu bảo tồn thiên nhiên.
Đối với Đà Nẵng:
- Hòa Bắc là mô hình tiêu biểu cho giáo dục vùng dân tộc thiểu số, góp phần vào chiến lược xây dựng Thành phố học tập của UNESCO, với mục tiêu phát triển Công dân học tập có kỹ năng và tri thức toàn cầu.
- Các thầy, cô giáo tại Hòa Bắc là nguồn cảm hứng cho các trường học khác tại Đà Nẵng, như Trường Chuyên biệt Tương Lai hoặc THPT Phan Châu Trinh, trong việc đổi mới phương pháp giảng dạy và hỗ trợ học sinh khó khăn.
- Giáo dục Hòa Bắc đóng góp vào mục tiêu đào tạo NNL CLC cho các ngành mũi nhọn như Fintech, Công nghệ bán dẫn, và du lịch, phù hợp với tầm nhìn Trung tâm Tài chính khu vực của Đà Nẵng.

Thách Thức Và Đề Xuất

Thách Thức

Địa hình khó khăn: Hòa Bắc cách trung tâm huyện Hòa Vang và TP Đà Nẵng khá xa, giao thông hiểm trở, đặc biệt trong mùa mưa, gây khó khăn cho giáo viên và học sinh.
Thiếu giáo viên: Số lượng giáo viên tại các điểm trường lẻ còn hạn chế, nhiều thầy, cô phải dạy đa môn hoặc di chuyển giữa các điểm trường.
Nhận thức phụ huynh: Một số gia đình ở thôn Tà Lang và Giàn Bí vẫn ưu tiên lao động nông nghiệp hơn giáo dục, dẫn đến nguy cơ học sinh bỏ học trong mùa vụ.
Cơ sở vật chất: Dù đã cải thiện, các trường học vẫn cần thêm phòng học thông minh, thiết bị STEM, và thư viện để nâng cao chất lượng giảng dạy.

Đề Xuất

Tăng cường cơ sở vật chất:
- Đầu tư thêm phòng học STEM và thiết bị công nghệ tại Trường THCS Nguyễn Tri Phương và Trường Tiểu học Hòa Bắc, học hỏi từ mô hình của THPT Phan Châu Trinh.
- Xây dựng thư viện cộng đồng tại Hòa Bắc, kết hợp với các doanh nghiệp như Viettel và FPT, để cung cấp sách và tài liệu học tập.
Hỗ trợ giáo viên:
- Tăng phụ cấp ưu đãi cho giáo viên miền núi (ví dụ: từ 50% lên 70% cho mầm non và tiểu học) để thu hút thêm giáo viên trẻ.
- Tổ chức các khóa tập huấn về STEM, giáo dục hòa nhập, và công nghệ giáo dục cho giáo viên Hòa Bắc, phối hợp với Đại học Sư phạm Kỹ thuật Đà Nẵng.
Vận động cộng đồng:
- Tăng cường tuyên truyền qua các kênh như danang.gov.vn hoặc loa phát thanh xã để nâng cao nhận thức của phụ huynh về tầm quan trọng của giáo dục.
- Phối hợp với các tổ chức thiện nguyện để cung cấp học bổng (5-10 triệu đồng/suất) và đồ dùng học tập cho học sinh khó khăn, tương tự chương trình của Samsung tại Hòa Vang.
Kết hợp giáo dục và du lịch:
- Lồng ghép giáo dục văn hóa Cơ Tu và bảo vệ môi trường vào chương trình học, giúp học sinh trở thành hướng dẫn viên du lịch sinh thái, hỗ trợ mục tiêu phát triển du lịch cộng đồng của Hòa Bắc.
- Tổ chức các sự kiện như Hội trại “Dấu Ấn Tuổi 15” (15-16/3/2025) tại Hòa Bắc, kết hợp giáo dục kỹ năng sống và quảng bá văn hóa bản địa.

Lời Khuyên Cho Giáo Viên, Học Sinh, Và Cộng Đồng

Đối với giáo viên

Sáng tạo trong giảng dạy: Sử dụng trò chơi, vẽ tranh, và các hoạt động ngoại khóa để thu hút học sinh, học hỏi từ mô hình giáo dục hòa nhập của Trường Chuyên biệt Tương Lai.
Tham gia cộng đồng: Đóng góp ý kiến vào các chương trình giáo dục của xã, như lớp ôn thi miễn phí hoặc hội thảo hướng nghiệp, để nâng cao hiệu quả giảng dạy.
Tận dụng hỗ trợ: Đăng ký các khóa tập huấn từ Sở GD&ĐT Đà Nẵng hoặc doanh nghiệp để nâng cao kỹ năng giảng dạy và công nghệ.

Đối với học sinh

Kiên trì học tập: Dù khó khăn, hãy duy trì việc học để mở ra cơ hội thoát nghèo và đóng góp cho quê hương.
Tham gia hoạt động: Tham gia các câu lạc bộ STEM, văn nghệ, hoặc hội trại tại Hòa Bắc để phát triển kỹ năng và kết nối với bạn bè.
Tận dụng học bổng: Nộp hồ sơ xin học bổng từ Viettel, FPT, hoặc Samsung (5-15 triệu đồng/suất) tại Phòng GD&ĐT Hòa Vang trước 30/9/2025.

Đối với cộng đồng

Doanh nghiệp: Tiếp tục tài trợ học bổng, thiết bị học tập, và cơ hội việc làm cho học sinh Hòa Bắc, như 200 suất học bổng đã được trao trong năm 2024-2025.
Phụ huynh: Hỗ trợ con em đến trường đều đặn, tham gia các buổi họp phụ huynh để hiểu rõ tầm quan trọng của giáo dục.
Chính quyền địa phương: Tăng cường đầu tư hạ tầng giao thông, như tuyến đường ĐT601 kết nối thôn Lộc Mỹ, để học sinh và giáo viên đi lại dễ dàng hơn.

Kết Luận

Hành trình “gieo chữ” tại xã miền núi Hòa Bắc là minh chứng cho sự tận tâm của các thầy, cô giáo, sự hỗ trợ của chính quyền, và nỗ lực của cộng đồng trong việc mang tri thức đến với trẻ em, đặc biệt đồng bào Cơ Tu. Từ những khó khăn ban đầu, giáo dục Hòa Bắc đã đạt được nhiều thành tựu, với tỷ lệ huy động trẻ đến trường 100%, cơ sở vật chất cải thiện, và nhà lưu trú giáo viên trị giá 1,42 tỷ đồng. Những người như thầy Lương Mạnh Cư và cô Lê Thị Thanh Xuân đã thắp sáng “ngọn lửa hy vọng” cho học sinh, góp phần xây dựng Hòa Bắc thành điểm du lịch sinh thái và nâng cao dân trí. Để tiếp tục phát triển, Hòa Bắc cần đầu tư thêm cơ sở vật chất, hỗ trợ giáo viên, và nâng cao nhận thức cộng đồng. Sự nghiệp “gieo chữ” không chỉ là hành trình giáo dục mà còn là cầu nối để Hòa Bắc vươn xa, đóng góp vào mục tiêu Thành phố học tập của Đà Nẵng. Thông tin chi tiết có thể tra cứu tại danang.gov.vn, sgddt.danang.gov.vn, hoặc baodanang.vn.