Định hướng phân luồng học sinh ở Hòa Vang, TP. Đà Nẵng, là một nhiệm vụ quan trọng nhằm thực hiện Đề án Giáo dục hướng nghiệp và phân luồng học sinh giai đoạn 2018-2025 theo Quyết định 522/QĐ-TTg. Với đặc thù là huyện có nhiều xã miền núi và kinh tế đang chuyển đổi mạnh mẽ, Hòa Vang đã triển khai nhiều giải pháp sáng tạo để giúp học sinh sau tốt nghiệp THCS chọn con đường phù hợp, từ học THPT, học nghề, đến tham gia thị trường lao động. Bài viết này sẽ phân tích thực trạng, các giải pháp nổi bật như CLB Hướng nghiệp Hòa Vang, và tầm nhìn tương lai để nâng cao hiệu quả phân luồng.
Thực Trạng Phân Luồng Học Sinh Ở Hòa Vang
Theo thống kê của Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Hòa Vang, từ năm 2019 đến 2024, tỷ lệ học sinh tốt nghiệp THCS được phân luồng như sau:
- 66-68%: Trúng tuyển vào lớp 10 THPT công lập.
- 9,9%: Học tại các trung tâm giáo dục thường xuyên (GDTX).
- 7,9%: Tham gia các cơ sở giáo dục nghề nghiệp.
- 7,8%: Học nghề tự do hoặc qua các làng nghề.
- 2,7%: Tham gia thị trường lao động không qua đào tạo.
- 3,8%: Các trường hợp khác (nghỉ học, chuyển địa phương).
Dù đạt được một số kết quả, công tác phân luồng vẫn đối mặt với nhiều thách thức:
- Hạn chế về cơ sở vật chất: Các xã miền núi như Hòa Bắc, Hòa Phú thiếu trường nghề hoặc trung tâm dạy nghề, buộc học sinh di chuyển xa đến Trung tâm GDTX số 3 hoặc các cơ sở ở quận trung tâm.
- Thiếu giáo viên hướng nghiệp chuyên trách: Đội ngũ tư vấn chủ yếu là giáo viên kiêm nhiệm, chưa được đào tạo chuyên sâu.
- Nhận thức của phụ huynh và học sinh: Nhiều gia đình vẫn ưu tiên học THPT để thi đại học, xem học nghề là lựa chọn “thấp kém”.
- Chưa gắn với nhu cầu địa phương: Các chương trình hướng nghiệp chưa thực sự kết nối với các ngành nghề chủ lực của Hòa Vang, như nông nghiệp công nghệ cao, du lịch sinh thái, hoặc công nghiệp tại Khu công nghiệp công nghệ cao (1.010 ha).
Giải Pháp Đổi Mới Trong Định Hướng Phân Luồng
Để khắc phục khó khăn và đạt mục tiêu 20% học sinh tốt nghiệp THCS tham gia học nghề hoặc đào tạo sơ cấp, trung cấp theo Đề án 522/QĐ-TTg, Hòa Vang đã triển khai nhiều giải pháp sáng tạo, nổi bật là sự ra đời của CLB Hướng nghiệp Hòa Vang.
1. CLB Hướng Nghiệp Hòa Vang: Bước Đột Phá
Thành lập vào tháng 11/2024 dưới sự chỉ đạo của Phó Chủ tịch Thường trực UBND huyện, ông Nguyễn Thúc Dũng, CLB Hướng nghiệp Hòa Vang đã trở thành cầu nối quan trọng giữa học sinh, nhà trường, và các cơ sở đào tạo nghề. Các hoạt động chính bao gồm:
- Tư vấn hướng nghiệp: Trang bị văn phòng tư vấn tại 11 trường THCS, tổ chức các buổi sinh hoạt định kỳ để giúp học sinh nhận biết sở thích và năng lực qua bộ công cụ khảo sát nghề nghiệp.
- Trải nghiệm thực tế: Đưa học sinh tham quan các cơ sở sản xuất, làng nghề, và trường nghề. Ví dụ, tháng 3/2025, hơn 350 học sinh từ các trường THCS Hòa Nhơn và Hòa Tiến đã tham quan Trường Cao đẳng Bách khoa Đà Nẵng, trải nghiệm các ngành như Công nghệ thông tin và Cơ khí.
- Hỗ trợ học sinh khó khăn: CLB đã hỗ trợ học bổng và định hướng nghề cho nhiều trường hợp, như:
- Trần Như Ngọc (Hòa Nhơn): Nhận học bổng toàn phần học ngành Công nghệ thông tin sau khi không đủ khả năng tài chính theo học đại học.
- Mạc Thị Kim Y (Hòa Phú): Được hỗ trợ kinh phí học nghề thể thao, phù hợp với năng khiếu cá nhân.
- Lan tỏa qua mạng xã hội: CLB sử dụng fanpage Hướng nghiệp Hòa Vang để chia sẻ thông tin nghề nghiệp, video trải nghiệm, và câu chuyện thành công, thu hút hơn 5.000 lượt theo dõi chỉ sau 3 tháng.
2. Hợp Tác Với Các Cơ Sở Đào Tạo
- Tận dụng cơ sở vật chất: Huyện phối hợp với các trường nghề như Cao đẳng Bách khoa Đà Nẵng để sử dụng các cơ sở “bỏ hoang” tại xã Hòa Nhơn, Hòa Phú, mở các điểm dạy nghề cấp xã.
- Kết nối doanh nghiệp: Hợp tác với các doanh nghiệp tại Khu công nghiệp công nghệ cao và Khu công nghệ thông tin (300 ha) để xây dựng chương trình đào tạo nghề gắn với nhu cầu lao động, như kỹ thuật viên công nghệ cao, hướng dẫn viên du lịch sinh thái.
- Tập huấn giáo viên: Tổ chức các khóa bồi dưỡng kỹ năng hướng nghiệp cho giáo viên, với sự hỗ trợ từ các chuyên gia của Sở Lao động – Thương binh và Xã hội Đà Nẵng.
3. Chính Sách Hỗ Trợ Tài Chính
- Quỹ “Góc học tập cho em”: Cung cấp học bổng và hỗ trợ kinh phí cho học sinh nghèo, cận nghèo học nghề, với ngân sách ban đầu 500 triệu đồng từ nguồn xã hội hóa.
- Ưu đãi học phí: Đề xuất giảm học phí cho học sinh học nghề sơ cấp, trung cấp, đặc biệt tại các ngành mũi nhọn như nông nghiệp công nghệ cao và du lịch.
Tầm Nhìn Tương Lai
Để nâng cao hiệu quả định hướng phân luồng học sinh ở Hòa Vang trong giai đoạn 2025-2030, huyện cần tập trung vào các mục tiêu sau:
- Xây dựng trung tâm dạy nghề tại chỗ: Đầu tư ít nhất một trung tâm dạy nghề tại khu vực miền núi như Hòa Bắc, tích hợp các ngành nghề phù hợp như nông nghiệp thông minh, chế biến thực phẩm, và du lịch cộng đồng.
- Tăng cường giáo dục hướng nghiệp: Lồng ghép nội dung hướng nghiệp vào Chương trình GDPT 2018, đặc biệt trong môn Công nghệ và Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp, để học sinh lớp 9 sớm xác định mục tiêu.
- Nâng cao nhận thức cộng đồng: Tổ chức các hội thảo, chiến dịch truyền thông như “Học nghề – Tương lai bền vững” để thay đổi quan niệm của phụ huynh và học sinh.
- Kết nối với kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025: Định hướng học sinh không đủ điều kiện học THPT tham gia các chương trình GDTX hoặc học nghề, chuẩn bị cho kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025 (26-27/6/2025) với 4 môn thi bám sát Chương trình GDPT 2018.
Lời Khuyên Cho Học Sinh Và Phụ Huynh
- Tham gia tư vấn hướng nghiệp: Đăng ký các buổi tư vấn của CLB Hướng nghiệp Hòa Vang, tham quan thực tế để khám phá sở thích và năng lực.
- Ôn tập cho kỳ thi lớp 10: Luyện tập đề thi tham khảo từ Sở GD-ĐT Đà Nẵng, tập trung vào Toán, Ngữ văn, Ngoại ngữ, và môn tổ hợp (dự kiến công bố trước 31/3/2025).
- Tìm hiểu học nghề: Xem xét các ngành nghề tại Trường Cao đẳng Bách khoa Đà Nẵng hoặc Trung tâm GDTX số 3, đặc biệt các ngành có học bổng như Công nghệ thông tin, Du lịch.
Lời Kết
Định hướng phân luồng học sinh ở Hòa Vang đang ghi dấu ấn với những giải pháp sáng tạo như CLB Hướng nghiệp Hòa Vang, hỗ trợ học bổng, và kết nối với nhu cầu lao động địa phương. Dù còn nhiều thách thức, những nỗ lực này đã mở ra cơ hội cho học sinh, đặc biệt các em có hoàn cảnh khó khăn, để tìm được hướng đi phù hợp sau tốt nghiệp THCS. Trong bối cảnh kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025 và sự phát triển kinh tế của Hòa Vang, việc tiếp tục đầu tư vào cơ sở vật chất, đào tạo giáo viên, và nâng cao nhận thức cộng đồng sẽ là chìa khóa để đạt mục tiêu phân luồng. Để cập nhật thông tin, phụ huynh và học sinh có thể theo dõi hoavang.danang.gov.vn, baodanang.vn, hoặc fanpage Hướng nghiệp Hòa Vang. Chúc các em học sinh tự tin bước trên con đường học tập và nghề nghiệp của mình!