Kỳ thi IELTS hiện nay ngày càng trở thành một chuẩn mực phổ biến để đánh giá khả năng tiếng Anh của người Việt Nam, đặc biệt trong bối cảnh hội nhập quốc tế mạnh mẽ. Tuy nhiên, những dữ liệu mới nhất về kết quả thi IELTS trong năm 2023 – 2024 vừa công bố đã đặt ra nhiều câu hỏi về chất lượng học tiếng Anh tại Việt Nam và những xu hướng đáng chú ý.

Điểm IELTS trung bình của Việt Nam và xu hướng thay đổi

Theo báo cáo mới nhất từ các đơn vị tổ chức kỳ thi IELTS, trong năm 2023 – 2024, điểm IELTS trung bình của các thí sinh Việt Nam là 6.2 ở bài thi Academic. Mức điểm này không thay đổi so với năm 2022, nhưng vị trí xếp hạng của Việt Nam đã tụt giảm đáng kể từ thứ hạng 23 xuống thứ hạng 28 trong tổng số 39 quốc gia tham gia kỳ thi.

Điều đáng quan tâm hơn là điểm các kỹ năng của người Việt Nam cũng có xu hướng giảm nhẹ. Cụ thể, kỹ năng nghe và nói đều giảm 0.1 điểm so với năm trước, lần lượt xuống còn 6.3 và 5.7. Trong khi đó, kỹ năng đọc và viết vẫn duy trì mức điểm ổn định 6.4 và 6.0. Điểm số này chỉ đạt mức ngang bằng hoặc thấp hơn trung bình của thế giới, cho thấy người Việt cần cải thiện nhiều hơn nữa ở kỹ năng nghe và nói, vốn là hai kỹ năng quan trọng nhất trong giao tiếp quốc tế.

Ít người đạt điểm cao, nhiều người đạt điểm thấp

Một trong những thông tin đáng chú ý nhất là tỷ lệ thí sinh đạt điểm cao và điểm thấp đều có xu hướng thay đổi theo hướng không mấy tích cực. Chỉ có 23% thí sinh đạt IELTS từ 7.0 trở lên, và chỉ vỏn vẹn 1% đạt điểm từ 8.5.

Ngược lại, tỷ lệ thí sinh có điểm thấp từ 4.0 đến 5.5 lại tăng đáng kể, từ 29% năm 2022 lên 34% năm 2023 – 2024. Nhóm điểm trung bình từ 6.0 đến 7.5 giảm nhẹ từ 65% xuống còn 61%. Điều này phản ánh thực trạng nhiều thí sinh Việt Nam tham gia kỳ thi IELTS khi chưa thực sự sẵn sàng hoặc thiếu các kỹ năng cơ bản cần thiết.

So sánh với các nước khác trong khu vực và thế giới

Trên bình diện quốc tế, điểm trung bình của Việt Nam vẫn nằm ở mức khá so với các nước trong khu vực Đông Nam Á. Đặc biệt, điểm số của Việt Nam thấp hơn nhiều so với Malaysia (7.1), Philippines (6.8), Indonesia (6.7) và Myanmar (6.6), nhưng lại cao hơn Thái Lan (6.1) và Campuchia (6.0).

Trên toàn cầu, mức điểm IELTS Academic dao động từ 5.4 đến 7.1. Dù Việt Nam nằm trên mức trung bình toàn cầu nhưng vẫn còn nhiều việc cần làm để cạnh tranh về kỹ năng sử dụng tiếng Anh, đặc biệt khi so sánh với các quốc gia có nền giáo dục tiếng Anh tiên tiến hơn.

Những nguyên nhân dẫn đến sự suy giảm

Một nguyên nhân quan trọng dẫn đến sự suy giảm hoặc giữ nguyên điểm số IELTS là ngày càng nhiều học sinh trẻ tuổi tham gia kỳ thi này mà chưa chuẩn bị kỹ càng. Theo thống kê, số lượng thí sinh Việt Nam từ 16-18 tuổi thi IELTS đã tăng nhanh chóng trong 5 năm qua, từ 1,5% lên tới 30%. IELTS ngày càng được sử dụng rộng rãi làm công cụ xét tuyển đại học thay vì chỉ dành cho du học như trước đây.

Một thực trạng đáng quan ngại khác là nhiều thí sinh thi IELTS nhiều lần để đạt điểm cao, phục vụ mục tiêu cá nhân, dẫn đến điểm số trung bình có thể không phản ánh thực lực chung.

Những giải pháp và hướng đi cần thiết

Để cải thiện chất lượng tiếng Anh và nâng cao điểm IELTS của người Việt, các chuyên gia giáo dục cho rằng cần chú trọng rèn luyện thực chất thay vì luyện thi theo dạng đối phó. Việc học tiếng Anh nên tích hợp sâu rộng từ cấp tiểu học với các phương pháp mới, tăng cường giao tiếp thực tế, đặc biệt là kỹ năng nghe và nói.

Học sinh và phụ huynh cần cân nhắc mục đích học IELTS, tránh thi quá sớm khi các kỹ năng chưa được củng cố chắc chắn, gây lãng phí và áp lực không cần thiết.

Những nhân tố truyền cảm hứng tích cực

Dù kết quả chung còn hạn chế, nhưng Việt Nam vẫn có những nhân tố truyền cảm hứng mạnh mẽ trong cộng đồng học IELTS. Điển hình như anh Nguyễn Hoàng Huy, nghiên cứu sinh Đại học New Hampshire (Mỹ) và Đại học Công nghệ Nanyang (Singapore), đạt IELTS 9.0 và hiện đang dạy tiếng Anh miễn phí trên mạng xã hội. Những buổi livestream thu hút hàng nghìn người theo dõi của anh Huy đã giúp rất nhiều người Việt Nam cải thiện rõ rệt trình độ tiếng Anh, trở thành nguồn động viên to lớn cho cộng đồng học tiếng Anh tại Việt Nam.

Kết luận

Nhìn vào bức tranh tổng thể điểm IELTS năm 2023 – 2024, rõ ràng còn nhiều điểm cần cải thiện để nâng cao chất lượng đào tạo và năng lực tiếng Anh của người Việt Nam. Những con số trên không chỉ phản ánh thực trạng mà còn là lời nhắc nhở về sự cần thiết của việc đổi mới chương trình đào tạo tiếng Anh theo hướng thực chất và hiệu quả hơn, đồng thời phát huy những nhân tố tích cực để thúc đẩy phong trào học tiếng Anh trên toàn quốc.