Học Sinh Đạt IELTS Cao Hơn Giáo Viên: Làm Sao Để Dạy và Học Hiệu Quả?

Thách Thức Khi Học Sinh Có Điểm IELTS Cao

1. Giáo Viên Thiếu Tự Tin

GS-TS Nguyễn Thị Thanh Mai, Hiệu trưởng Trường Phổ thông Năng khiếu (ĐH Quốc gia TP.HCM), chia sẻ rằng điểm IELTS trung bình của học sinh tại trường đạt 7.5 – mức “cực kỳ giỏi” so với các quốc gia không sử dụng tiếng Anh. Tuy nhiên, nhiều giáo viên cảm thấy thiếu tự tin khi dạy, đặc biệt khi trình độ tiếng Anh của họ không vượt trội so với học sinh.

Bà Mai nhấn mạnh: “Thầy cô khó dám tự tin giảng dạy trong bối cảnh học sinh có nền tảng mạnh. Việc đưa tiếng Anh thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học là hành trình đầy thách thức, kể cả ở trường chuyên.”

2. Nhu Cầu Học Tiếng Anh Tăng Cao

Ông Nguyễn Bảo Quốc, Phó Giám đốc Sở GD-ĐT TP.HCM, cho biết trình độ và yêu cầu về tiếng Anh của học sinh ngày càng cao, đòi hỏi nhà trường phải sáng tạo hơn trong phương pháp giảng dạy. TP.HCM đã tiên phong triển khai dạy tiếng Anh từ lớp 1 (theo Chương trình Giáo dục phổ thông 2018) thay vì lớp 3, nhằm giúp học sinh phát triển năng lực ngôn ngữ sớm, đáp ứng nhu cầu hội nhập quốc tế.

3. Áp Lực Từ Sự So Sánh

Việc học sinh đạt điểm IELTS cao dễ dẫn đến tâm lý so sánh trình độ với giáo viên, khiến thầy cô lo ngại bị đánh giá thấp. Điều này đặc biệt rõ ở các trường có nhiều học sinh xuất sắc, như Trường Phổ thông Năng khiếu, nơi điểm IELTS trung bình vượt xa mặt bằng chung.

Giải Pháp Dạy và Học Hiệu Quả

Các chuyên gia đề xuất các chiến lược cụ thể để giáo viên và học sinh cùng phát triển, biến thử thách thành cơ hội:

1. Chuyển Từ “Cuộc Đua Vũ Trang” Sang Hành Trình Phát Triển

Bà Hà Đặng Như Quỳnh, nghiên cứu sinh tiến sĩ tại Đại học Reading (Anh) và Giám đốc học thuật DOL English, khuyên giáo viên không nên xem việc dạy học sinh giỏi là cuộc đua trình độ. Thay vào đó, hãy tập trung hỗ trợ học sinh phát triển ngôn ngữ và tư duy:

Cá nhân hóa phương pháp dạy: Xác định điểm yếu cụ thể của từng học sinh (ví dụ: phát âm, tư duy logic, hay triển khai ý tưởng) và đưa ra giải pháp phù hợp.
Phân loại học sinh: Với học sinh yếu, dạy cách ghi nhớ và sắp xếp thông tin hiệu quả; với học sinh giỏi, hướng dẫn cách xử lý ngôn ngữ như người bản xứ, như sử dụng từ vựng linh hoạt hoặc diễn đạt tự nhiên.

Bà Quỳnh nhấn mạnh: “Đừng chỉ khuyên học sinh học thêm từ vựng, ngữ pháp hay cày đề. Hãy tìm hiểu vấn đề của họ và giải quyết một cách khoa học.”

2. Tận Dụng Công Nghệ và Nguồn Lực

GS-TS Mai khuyến nghị các trường học hỏi kinh nghiệm lẫn nhau và tận dụng công nghệ, vốn là thế mạnh của học sinh Gen Z và Alpha. Một số cách áp dụng:

Ứng dụng AI và phần mềm học tập: Sử dụng các công cụ như Grammarly, Write & Improve, hoặc Elsa Speak để hỗ trợ học sinh luyện Viết, Nói và sửa lỗi tức thời.
Học liệu nâng cao: Cung cấp tài liệu phù hợp với trình độ cao, như bài đọc từ The Guardian, TED Talks, hoặc đề thi IELTS mẫu từ Cambridge.
Cộng đồng học tập: Tạo các câu lạc bộ tiếng Anh hoặc diễn đàn để học sinh thảo luận, tranh biện, qua đó phát triển tư duy phản biện và giao tiếp.

3. Áp Dụng Mô Hình “Teach – Test – Teach”

Bà Nguyễn Lê Tuyết Ngọc, Giám đốc đào tạo IELTS quốc gia Cơ quan khảo thí MTS (Anh), đề xuất mô hình “Teach – Test – Teach” (dạy – kiểm tra – học lại lỗi sai) cho học sinh có điểm IELTS cao muốn cải thiện thêm:

Giai đoạn dạy: Cung cấp kiến thức mới, ví dụ: cách xây dựng lập luận trong bài Viết Task 2 hoặc kỹ thuật trả lời Speaking Part 3.
Giai đoạn kiểm tra: Sử dụng bài thi mô phỏng, được chấm bởi giáo viên giàu kinh nghiệm hoặc phần mềm AI đáng tin cậy, để đánh giá chính xác điểm mạnh, điểm yếu.
Giai đoạn học lại: Hướng dẫn học sinh tự sửa lỗi qua phản hồi chi tiết, kết hợp tự học và hỗ trợ từ giáo viên.

Bà Ngọc lưu ý: “Khâu kiểm tra cần được thực hiện bởi chuyên gia hoặc công cụ chất lượng để đảm bảo đánh giá chính xác, tránh làm học sinh mất động lực.”

4. Đánh Giá Giáo Viên Qua Năng Lực Sư Phạm

Bà Ngọc nhấn mạnh rằng điểm IELTS không phải là thước đo duy nhất để đánh giá giáo viên. Thay vào đó, cần xem xét:

Bằng cấp sư phạm: Chứng chỉ giảng dạy tiếng Anh (như TESOL, CELTA) hoặc chuyên ngành liên quan.
Kinh nghiệm thực tế: Khả năng làm giám khảo IELTS hoặc hướng dẫn học sinh đạt điểm cao.
Phương pháp giảng dạy: Cách giáo viên truyền cảm hứng, cá nhân hóa bài học và giải quyết vấn đề của học sinh.

Điều này giúp giảm áp lực cho giáo viên và khuyến khích họ tập trung vào kỹ năng sư phạm thay vì lo lắng về điểm số.

5. Hướng Dẫn Học Sinh Tự Học Hiệu Quả

Với học sinh có nền tảng tốt, giáo viên nên:

Cá nhân hóa phương pháp tự học: Dựa trên sở thích và phong cách học (thính giác, thị giác, vận động), ví dụ: xem phim để luyện Nghe, viết nhật ký bằng tiếng Anh để cải thiện Viết, hoặc tham gia tranh biện để nâng cao Nói.
Chuẩn bị tâm lý thi cử: Hướng dẫn cách quản lý thời gian, kiểm soát căng thẳng và làm quen với áp lực phòng thi.
Khuyến khích tư duy bản xứ: Dạy học sinh cách diễn đạt tự nhiên, sử dụng thành ngữ hoặc cấu trúc câu phổ biến trong giao tiếp thực tế.

6. Trẻ Hóa và Nâng Cao Chất Lượng Đội Ngũ Giáo Viên

Ông Quốc cho biết Sở GD-ĐT TP.HCM đang nỗ lực “trẻ hóa” đội ngũ giáo viên tiếng Anh thông qua:

Đào tạo chuyên sâu về phương pháp giảng dạy hiện đại.
Tăng cường trao đổi kinh nghiệm giữa các trường, đặc biệt là trường chuyên và trường công lập.
Khuyến khích giáo viên đạt chứng chỉ quốc tế như IELTS, CELTA để nâng cao trình độ và tự tin hơn khi giảng dạy.

Kết Luận

Hiện tượng học sinh đạt điểm IELTS cao hơn giáo viên là cơ hội để giáo dục tiếng Anh tại Việt Nam đổi mới. Thay vì lo lắng về sự so sánh trình độ, giáo viên nên tập trung vào vai trò hướng dẫn, cá nhân hóa phương pháp dạy và tận dụng công nghệ, nguồn lực để hỗ trợ học sinh. Mô hình “Teach – Test – Teach”, kết hợp với kỹ năng sư phạm và tư duy sáng tạo, sẽ giúp cả thầy cô và học sinh cùng tiến bộ. Với sự phối hợp giữa nhà trường, giáo viên và học sinh, việc dạy và học tiếng Anh không chỉ đáp ứng nhu cầu hội nhập mà còn khơi dậy tiềm năng của thế hệ trẻ trong bối cảnh toàn cầu hóa.

Published: 2 May, 2025

Writen by

nguoiquanly