Trong bối cảnh công nghệ ngày càng len lỏi vào mọi ngóc ngách của cuộc sống, việc sử dụng điện thoại thông minh trong trường học đã trở thành vấn đề gây tranh cãi tại nhiều quốc gia. Trước thực trạng học sinh ngày càng phụ thuộc vào điện thoại, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng học tập và đời sống tinh thần, bang New York (Mỹ) đã có một bước đi quyết đoán: ban hành lệnh cấm sử dụng điện thoại thông minh trong các trường công lập từ năm học 2025–2026.

Đây được coi là một trong những chính sách giáo dục đáng chú ý nhất trong năm, thể hiện cam kết mạnh mẽ của chính quyền bang trong việc tạo dựng một môi trường học đường trong sạch, tích cực và chú trọng phát triển toàn diện cho học sinh.

Cấm điện thoại thông minh: Chính sách “từ chuông đến chuông”

Theo chính sách mới, học sinh trong hệ thống trường công lập từ mẫu giáo đến lớp 12 tại bang New York sẽ không được phép sử dụng điện thoại thông minh và các thiết bị cá nhân có kết nối Internet trong suốt thời gian học tập tại trường, bao gồm cả giờ học chính khóa, giờ ra chơi và giờ ăn trưa.

Lệnh cấm được áp dụng theo nguyên tắc “từ chuông đến chuông”, nghĩa là bắt đầu từ khi chuông báo vào lớp vang lên cho đến lúc tan học, học sinh không được sử dụng điện thoại vì bất kỳ mục đích cá nhân nào.

Việc cấm không chỉ dừng ở điện thoại, mà còn bao gồm cả các thiết bị như đồng hồ thông minh, máy tính bảng hay bất kỳ thiết bị nào có khả năng truy cập internet hoặc ghi âm, quay phim.

Các trường được linh hoạt trong triển khai

Dù lệnh cấm được áp dụng toàn bang, nhưng chính sách vẫn cho phép các trường học có quyền linh hoạt lựa chọn hình thức thu giữ và lưu trữ thiết bị phù hợp với điều kiện cụ thể. Một số mô hình được gợi ý gồm: học sinh giao điện thoại cho giáo viên trước khi vào lớp, lưu trữ trong tủ cá nhân có khóa, hoặc sử dụng túi cất giữ chuyên dụng có cơ chế khóa từ tính.

Chính quyền bang cũng đưa ra một số ngoại lệ hợp lý, chẳng hạn như học sinh có nhu cầu đặc biệt về y tế, cần sử dụng thiết bị để theo dõi sức khỏe hoặc học sinh học tiếng Anh cần hỗ trợ dịch thuật.

Mục tiêu của chính sách: Xây dựng trường học lành mạnh và tập trung

Chính sách cấm điện thoại trong trường học được thiết kế nhằm đạt 4 mục tiêu chính:

1. Giảm thiểu sự phân tâm trong học tập

Nhiều nghiên cứu cho thấy, sự hiện diện của điện thoại thông minh trong lớp học làm giảm đáng kể khả năng tập trung và tiếp thu của học sinh. Khi bị cuốn vào mạng xã hội, trò chơi điện tử hoặc các nội dung không liên quan đến bài học, học sinh dễ bị xao nhãng, mất hứng thú học tập, dẫn đến kết quả sa sút.

Lệnh cấm giúp học sinh toàn tâm toàn ý cho việc học, tạo điều kiện để giáo viên giảng dạy hiệu quả hơn.

2. Phòng chống bắt nạt và bạo lực mạng

Một vấn đề nhức nhối khác trong môi trường học đường hiện nay là bắt nạt qua mạng (cyberbullying). Khi học sinh có thể tự do sử dụng điện thoại, nhiều em trở thành nạn nhân của sự công kích, đe dọa hoặc lan truyền thông tin sai lệch qua các nền tảng mạng xã hội.

Việc cấm điện thoại giúp giảm thiểu nguy cơ học sinh bị ảnh hưởng tiêu cực bởi thế giới ảo, đồng thời tạo ra môi trường học đường an toàn, tích cực hơn.

3. Cải thiện sức khỏe tâm thần

Nghiên cứu trên toàn cầu cho thấy việc sử dụng điện thoại quá mức ảnh hưởng nghiêm trọng đến giấc ngủ, mức độ lo âu và sự tự tin của trẻ vị thành niên. Những so sánh, áp lực từ mạng xã hội khiến học sinh dễ rơi vào trạng thái căng thẳng, trầm cảm hoặc mất định hướng.

Chính sách của New York hướng đến giảm sự phụ thuộc vào thiết bị điện tử, giúp học sinh hình thành thói quen sinh hoạt lành mạnh, tăng cường tương tác trực tiếp và phát triển trí tuệ cảm xúc.

4. Khuyến khích giao tiếp và hợp tác thực tế

Trong bối cảnh thế giới ảo ngày càng chi phối lối sống của giới trẻ, khả năng giao tiếp trực tiếp, làm việc nhóm, giải quyết vấn đề thực tiễn trở nên yếu dần. Lệnh cấm sẽ thúc đẩy học sinh giao lưu, trò chuyện, học cách ứng xử ngoài đời thực, thay vì chỉ dựa vào các tương tác trên màn hình.

Hỗ trợ tài chính từ chính quyền bang

Để giúp các trường học triển khai chính sách hiệu quả, chính quyền bang đã phân bổ ngân sách hàng triệu USD để mua sắm thiết bị lưu trữ, đào tạo cán bộ quản lý và giáo viên, đồng thời xây dựng bộ tài liệu hướng dẫn triển khai cụ thể.

Các trường được khuyến khích tự lựa chọn giải pháp phù hợp, miễn là đảm bảo học sinh không sử dụng điện thoại trong thời gian học tập.

Phản ứng từ xã hội: Đồng thuận nhưng cần linh hoạt

Chính sách cấm điện thoại nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ từ phía giáo viên, phụ huynh và các chuyên gia giáo dục, những người đã chứng kiến rõ ràng mặt trái của điện thoại trong lớp học.

Tuy nhiên, vẫn có một số băn khoăn về việc liên lạc giữa phụ huynh và học sinh trong các trường hợp khẩn cấp. Trả lời vấn đề này, các trường được yêu cầu cung cấp phương án liên lạc thay thế, như số hotline của văn phòng nhà trường hoặc các ứng dụng quản lý học sinh có chức năng gửi thông báo kịp thời.

Một số chuyên gia cũng nhấn mạnh rằng việc giáo dục nhận thức sử dụng công nghệ đúng cách nên song hành với lệnh cấm, nhằm tạo ra sự thay đổi lâu dài và bền vững trong nhận thức của học sinh.

Tạo tiền đề cho các bang khác?

Với việc New York đi đầu trong việc cấm điện thoại thông minh trong trường học, nhiều bang khác tại Mỹ đang theo dõi sát sao hiệu quả của chính sách này để xem xét áp dụng mô hình tương tự.

Không chỉ tại Mỹ, xu hướng “trường học không điện thoại” cũng đang lan rộng tại nhiều quốc gia như Pháp, Thụy Điển, Úc… trong bối cảnh các tổ chức y tế và giáo dục toàn cầu cùng lên tiếng cảnh báo về tác động tiêu cực của công nghệ đối với thế hệ trẻ.

Kết luận

Lệnh cấm điện thoại thông minh trong trường học tại bang New York không chỉ là một chính sách quản lý học đường đơn thuần, mà còn là lời tuyên bố mạnh mẽ về cam kết bảo vệ sự phát triển toàn diện cho học sinh.

Trong khi công nghệ mang lại nhiều tiện ích, thì việc sử dụng đúng cách, đúng thời điểm mới là yếu tố then chốt. Việc cấm điện thoại tại trường học là bước đầu tiên trong hành trình xây dựng môi trường học đường lành mạnh, nơi mà mỗi học sinh được học tập, phát triển và sống thật với chính mình – không bị chi phối bởi màn hình điện tử.