Phụ cấp thâm niên là một chế độ ưu đãi dành cho giảng viên đại học, nhằm khuyến khích sự gắn bó lâu dài với nghề và ghi nhận đóng góp của họ trong lĩnh vực giáo dục. Tại Việt Nam, chế độ này được quy định cụ thể trong các văn bản pháp luật, đặc biệt là Nghị định số 77/2021/NĐ-CP. Dưới đây là bài viết chi tiết, chuẩn SEO, cung cấp thông tin về quy định hưởng phụ cấp thâm niên của giảng viên đại học Việt Nam năm 2025, bao gồm đối tượng, điều kiện, cách tính và các lưu ý quan trọng.
1. Đối tượng được hưởng phụ cấp thâm niên
Theo Điều 2 Nghị định 77/2021/NĐ-CP, đối tượng được hưởng phụ cấp thâm niên bao gồm:
-
Giảng viên đại học thuộc danh sách trả lương được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt, đang giảng dạy, hướng dẫn thực hành, thí nghiệm tại các cơ sở giáo dục đại học công lập hoặc các học viện, trường, trung tâm đào tạo, bồi dưỡng thuộc cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị – xã hội (gọi chung là cơ sở giáo dục công lập).
-
Viên chức chuyên ngành giáo dục, đào tạo có mã số chức danh nghề nghiệp bắt đầu bằng V.07 (giảng viên đại học) hoặc V.09 (giảng viên giáo dục nghề nghiệp), được xếp lương theo Nghị định 204/2004/NĐ-CP về chế độ tiền lương đối với cán bộ, công chức, viên chức.
-
Giảng viên đang giảng dạy tại cơ sở giáo dục công lập, bao gồm cả những người trước đây giảng dạy tại cơ sở giáo dục ngoài công lập nhưng hiện đã chuyển sang công lập.
Lưu ý: Trợ giảng tại các cơ sở giáo dục đại học công lập không được hưởng phụ cấp thâm niên nhà giáo, vì họ không thuộc nhóm viên chức có mã số chức danh nghề nghiệp V.07 hoặc V.09, mà chủ yếu hỗ trợ giảng dạy và thực hiện các nhiệm vụ khác (theo Thông tư 40/2020/TT-BGDĐT).
2. Điều kiện hưởng phụ cấp thâm niên
Để được hưởng phụ cấp thâm niên, giảng viên đại học cần đáp ứng các điều kiện sau (theo Điều 3 và Điều 4 Nghị định 77/2021/NĐ-CP):
-
Thời gian giảng dạy đủ 5 năm (60 tháng): Giảng viên phải có thời gian giảng dạy, giáo dục và đóng bảo hiểm xã hội (BHXH) bắt buộc liên tục ít nhất 60 tháng tại các cơ sở giáo dục công lập hoặc ngoài công lập (nếu hiện đang công tác tại cơ sở công lập).
-
Thời gian tính hưởng:
-
Bao gồm thời gian giảng dạy, giáo dục có đóng BHXH bắt buộc tại cơ sở giáo dục công lập.
-
Thời gian giảng dạy tại cơ sở giáo dục ngoài công lập (nếu hiện đang công tác tại cơ sở công lập).
-
Thời gian làm việc tại các ngành nghề khác được tính hưởng phụ cấp thâm niên (như hải quan, kiểm sát, thanh tra, kiểm lâm, v.v.) hoặc thời gian phục vụ trong quân đội, công an, cơ yếu (nếu có).
-
Thời gian đi nghĩa vụ quân sự cũng được tính vào thời gian hưởng phụ cấp thâm niên.
-
-
Thời gian không tính hưởng:
-
Thời gian tập sự, thử việc hoặc hợp đồng lần đầu.
-
Thời gian nghỉ việc riêng không hưởng lương liên tục từ 1 tháng trở lên.
-
Thời gian nghỉ ốm đau, thai sản vượt quá thời hạn quy định của pháp luật về BHXH.
-
Thời gian bị tạm đình chỉ công tác, tạm giữ, tạm giam để phục vụ điều tra, truy tố, xét xử.
-
Thời gian đi học, thực tập, công tác, khảo sát trong hoặc ngoài nước vượt quá thời hạn được cơ quan có thẩm quyền quyết định.
-
3. Mức phụ cấp thâm niên và cách tính
Theo Khoản 1, Điều 4 Nghị định 77/2021/NĐ-CP, mức phụ cấp thâm niên được tính như sau:
-
Mức khởi điểm: Giảng viên có thời gian giảng dạy đủ 5 năm (60 tháng) được hưởng phụ cấp thâm niên bằng 5% mức lương hiện hưởng, cộng với phụ cấp chức vụ lãnh đạo và phụ cấp thâm niên vượt khung (nếu có).
-
Tăng dần: Từ năm thứ 6 trở đi, mỗi năm đủ 12 tháng, phụ cấp thâm niên được tính thêm 1%.
-
Mức tối đa: Không vượt quá 40% mức lương hiện hưởng (theo quy định chung về phụ cấp thâm niên).
Công thức tính tiền phụ cấp thâm niên hàng tháng:
Mức tiền phụ cấp thâm niên = (Hệ số lương theo chức danh nghề nghiệp + Hệ số phụ cấp chức vụ lãnh đạo + Hệ số phụ cấp thâm niên vượt khung (nếu có)) × Mức lương cơ sở × Mức % phụ cấp thâm niên
-
Mức lương cơ sở năm 2025: Hiện tại, mức lương cơ sở áp dụng theo Nghị định 74/2024/NĐ-CP là 2.340.000 đồng/tháng (tăng 30% so với mức 1.800.000 đồng trước đó, có hiệu lực từ 1/7/2024).
-
Ví dụ minh họa: Một giảng viên đại học (hạng III, mã số V.07.03) có hệ số lương 4,98, không giữ chức vụ lãnh đạo, có 12 năm giảng dạy (không tính thời gian tập sự). Mức phụ cấp thâm niên là 5% (năm đầu) + 7% (7 năm tiếp theo) = 12%.
-
Tiền phụ cấp thâm niên = 4,98 × 2.340.000 × 12% = 1.398.686 đồng/tháng.
-
Lưu ý:
-
Phụ cấp thâm niên được trả cùng kỳ lương hàng tháng và được tính vào đóng BHXH, bảo hiểm y tế (BHYT), bảo hiểm thất nghiệp (BHTN).
-
Giảng viên chuyển vị trí công tác (ví dụ, sang công tác quản lý hoặc thanh tra) nhưng không còn thuộc đối tượng giảng dạy sẽ không được hưởng phụ cấp thâm niên.
4. Thời gian áp dụng và cải cách tiền lương năm 2025
Chế độ phụ cấp thâm niên hiện hành được áp dụng theo Nghị định 77/2021/NĐ-CP từ ngày 1/7/2020 và sẽ tiếp tục có hiệu lực cho đến khi Chính phủ triển khai chính sách cải cách tiền lương mới theo Nghị quyết 27-NQ/TW (dự kiến từ 1/7/2024). Tuy nhiên, theo thông tin mới nhất, từ năm 2025, một số thay đổi có thể ảnh hưởng đến phụ cấp thâm niên:
-
Bỏ phụ cấp thâm niên: Theo Nghị quyết 27-NQ/TW, cơ cấu tiền lương mới sẽ bao gồm lương cơ bản (70%), phụ cấp (30%), và tiền thưởng (10%). Phụ cấp thâm niên sẽ không còn tồn tại, thay vào đó, lương sẽ được tính dựa trên vị trí việc làm và bậc lương trong chức danh nghề nghiệp.
-
Bảo đảm quyền lợi: Khi chuyển sang hệ thống lương mới, tổng thu nhập của giảng viên (bao gồm lương cơ bản, phụ cấp, và tiền thưởng) sẽ không thấp hơn mức lương hiện hưởng, đảm bảo không bị thiệt thòi, đặc biệt với những giảng viên có thâm niên cao (30-40%).
-
Tình hình năm 2025: Do cải cách tiền lương đã bắt đầu từ 1/7/2024, đến năm 2025, phụ cấp thâm niên có thể đã được thay thế bằng các khoản phụ cấp khác (như phụ cấp theo vị trí việc làm hoặc khu vực). Tuy nhiên, nếu cải cách lương chưa hoàn tất, Nghị định 77/2021/NĐ-CP vẫn được áp dụng.
5. Các trường hợp đặc biệt
-
Giảng viên hợp đồng: Giảng viên làm việc theo hợp đồng tại cơ sở giáo dục công lập, có đóng BHXH bắt buộc, sẽ được tính thời gian giảng dạy để hưởng phụ cấp thâm niên nếu đáp ứng đủ điều kiện (ví dụ, trường hợp bà Phạm Thị Bích Xang với 86 tháng giảng dạy).
-
Giảng viên kiêm nhiệm vị trí khác: Nếu giảng viên giữ các vị trí không liên quan đến giảng dạy (như quản lý, thanh tra), thời gian làm việc ở các vị trí này không được tính vào phụ cấp thâm niên.
-
Giảng viên có thời gian gián đoạn: Thời gian giảng dạy bị gián đoạn (nhưng có đóng BHXH) vẫn được cộng dồn để tính phụ cấp thâm niên, trừ các khoảng thời gian không được tính theo quy định.
6. Thủ tục và nguồn kinh phí
-
Thủ tục hưởng phụ cấp:
-
Giảng viên cần nộp hồ sơ chứng minh thời gian giảng dạy và đóng BHXH bắt buộc (sổ BHXH, hợp đồng lao động, quyết định tuyển dụng, v.v.) cho cơ quan quản lý.
-
Cơ quan giáo dục công lập sẽ thẩm định và ra quyết định chi trả phụ cấp thâm niên, thường kèm theo kỳ lương hàng tháng.
-
-
Nguồn kinh phí: Phụ cấp thâm niên được chi trả từ ngân sách nhà nước và các nguồn thu sự nghiệp của cơ sở giáo dục công lập (theo Điều 5 Nghị định 77/2021/NĐ-CP).
7. Kết luận
Chế độ phụ cấp thâm niên là một chính sách quan trọng, khuyến khích giảng viên đại học gắn bó lâu dài với nghề giáo. Trong năm 2025, quy định hưởng phụ cấp thâm niên vẫn chủ yếu dựa trên Nghị định 77/2021/NĐ-CP, với mức khởi điểm 5% sau 5 năm giảng dạy và tăng 1% mỗi năm sau đó. Tuy nhiên, với lộ trình cải cách tiền lương theo Nghị quyết 27-NQ/TW, phụ cấp thâm niên có thể được thay thế bằng các khoản lương và phụ cấp mới, đảm bảo quyền lợi cho giảng viên, đặc biệt là những người có thâm niên cao.
Giảng viên cần nắm rõ các quy định về thời gian tính hưởng, hồ sơ cần thiết và các trường hợp đặc biệt để bảo vệ quyền lợi của mình. Trong bối cảnh cải cách giáo dục và thay đổi chính sách lương, việc cập nhật thông tin từ Bộ Giáo dục và Đào tạo hoặc các cơ quan liên quan là vô cùng cần thiết để đảm bảo sự minh bạch và công bằng trong việc hưởng phụ cấp thâm niên.