Trong kỷ nguyên số, giáo dục sáng tạo và bền vững là chìa khóa để đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao (NNL CLC), đáp ứng nhu cầu của Cách mạng Công nghiệp 4.0 và các mục tiêu phát triển bền vững (SDGs) của Liên Hợp Quốc. Giáo dục sáng tạo thúc đẩy tư duy đổi mới, kỹ năng giải quyết vấn đề, và khả năng thích ứng, trong khi giáo dục bền vững hướng đến bảo vệ môi trường, bình đẳng xã hội, và phát triển kinh tế lâu dài. Bài viết trình bày các giải pháp, ví dụ thực tiễn, và tác động của giáo dục sáng tạo và bền vững tại Đà Nẵng và huyện Hòa Vang, liên hệ với các hoạt động của Đại học Duy Tân (DTU), Trường Đại học Ngoại ngữ – Đại học Đà Nẵng (DNUFL), Viện Nghiên cứu và Đào tạo Việt – Anh (VNUK), và các sáng kiến công nghệ xây dựng bền vững.
1. Giáo Dục Sáng Tạo Trong Kỷ Nguyên Số
Mô Tả
Giáo dục sáng tạo tập trung vào phát triển tư duy đổi mới, kỹ năng mềm (giao tiếp, làm việc nhóm, giải quyết vấn đề), và khả năng ứng dụng công nghệ số như trí tuệ nhân tạo (AI), Internet vạn vật (IoT), và dữ liệu lớn (Big Data). Mô hình này khuyến khích học sinh, sinh viên học qua trải nghiệm, dự án thực tế, và tư duy phản biện.
Giải Pháp Công Nghệ
- Học tập cá nhân hóa với AI: Sử dụng nền tảng như Google Classroom hoặc Knewton để tạo lộ trình học tập riêng, phân tích dữ liệu học tập và đề xuất nội dung phù hợp. Ví dụ, DTU áp dụng AI để cá nhân hóa học tiếng Anh cho sinh viên.
- Học qua dự án (Project-Based Learning – PBL): Sinh viên thực hiện các dự án thực tế, như thiết kế ứng dụng hoặc mô hình công trình xanh, tích hợp kiến thức liên ngành. VNUK triển khai PBL trong dự án “Ứng dụng AI trong chẩn đoán y học”, đạt Giải Nhì Cuộc thi Khoa học Kỹ thuật Quốc gia 2024.
- Thực tế ảo (VR) và thực tế tăng cường (AR): Tạo môi trường học tập mô phỏng, như phòng thí nghiệm ảo hoặc lớp học lịch sử 3D. DTU sử dụng VR trong đào tạo y khoa, giúp sinh viên thực hành phẫu thuật mô phỏng.
- Nền tảng học tập trực tuyến: Các khóa học MOOC (Massive Open Online Course) trên Coursera, edX, hoặc Khan Academy cung cấp kiến thức miễn phí hoặc chi phí thấp. DNUFL tích hợp các khóa MOOC tiếng Trung từ Coursera vào chương trình đào tạo.
- Gamification: Áp dụng trò chơi hóa trong học tập, như ứng dụng Duolingo hoặc Kahoot, để tăng hứng thú. DNUFL sử dụng Kahoot trong các lớp tiếng Trung, nâng tỷ lệ tham gia lên 90%.
Ứng Dụng Tại Đà Nẵng Và Hòa Vang
- Đà Nẵng: DTU triển khai Trung tâm Sáng tạo và Khởi nghiệp, nơi sinh viên phát triển các dự án như “Vật liệu xây dựng từ vỏ trấu và nilon”, đạt Giải Nhất VietFuture 2023. VNUK tổ chức Hackathon Công nghệ 2024, khuyến khích sinh viên sáng tạo ứng dụng AI cho y tế và giáo dục.
- Hòa Vang: Các lớp STEM miễn phí tại Trung tâm Giáo dục Nghề nghiệp – Giáo dục Thường xuyên Hòa Vang, do DNUFL và DTU hỗ trợ, sử dụng PBL để dạy học sinh thiết kế mô hình tưới cây tự động, nâng tỷ lệ đỗ lớp 10 công lập lên 70-75%.
2. Giáo Dục Bền Vững Trong Kỷ Nguyên Số
Mô Tả
Giáo dục bền vững tích hợp các nguyên tắc của SDGs, như bảo vệ môi trường, bình đẳng giới, và công bằng xã hội, vào chương trình học. Trong kỷ nguyên số, công nghệ giúp truyền tải kiến thức về bền vững một cách hiệu quả, đồng thời đào tạo nhân lực cho các ngành xanh như công nghệ tái tạo và xây dựng bền vững.
Giải Pháp Công Nghệ
- Học tập về môi trường qua công nghệ số: Sử dụng các nền tảng như UN SDG Academy để dạy về biến đổi khí hậu, năng lượng tái tạo, và kinh tế tuần hoàn. DTU tích hợp các khóa học này vào ngành Kiến trúc và Môi trường.
- Dạy học từ xa (E-learning): Giảm lượng khí thải từ việc đi lại bằng các lớp học trực tuyến. VNUK sử dụng Zoom và Microsoft Teams để dạy các khóa học về công nghệ xanh, tiết kiệm 20% chi phí vận hành.
- Công nghệ STEM: Tích hợp các dự án STEM (Khoa học, Công nghệ, Kỹ thuật, Toán học) để dạy về năng lượng tái tạo, tái chế, và quản lý tài nguyên. Ví dụ, sinh viên DTU thiết kế “Hệ thống tưới cây tự động” cho Hòa Vang, đạt Giải Nhì Cuộc thi Khoa học Kỹ thuật Quốc gia 2024-2025.
- Phân tích dữ liệu lớn: Sử dụng Big Data để phân tích tác động môi trường của các dự án xây dựng hoặc giáo dục, như dự án “Hệ thống quản lý giao thông đô thị bằng AI” của Đại học Bách khoa – ĐHĐN.
- Ứng dụng công nghệ xanh trong giáo dục: Trang bị phòng thí nghiệm năng lượng tái tạo và thư viện số để dạy về phát triển bền vững. DTU đầu tư 2 tỷ đồng cho phòng thí nghiệm năng lượng mặt trời tại cơ sở Hòa Khánh Nam.
Ứng Dụng Tại Đà Nẵng Và Hòa Vang
- Đà Nẵng: DTU và VNUK tổ chức các hội thảo về SDGs, như Hội thảo Quốc tế về Giảng dạy Tiếng Trung Quốc 2024 của DNUFL, kết hợp giáo dục bền vững với giao thoa văn hóa Việt – Trung. Các trường này đào tạo nhân lực cho các ngành xanh, hỗ trợ mục tiêu kinh tế số chiếm 30% GRDP vào năm 2030.
- Hòa Vang: Các lớp học miễn phí về tái chế và năng lượng tái tạo tại Hòa Bắc, do DTU và VNUK hỗ trợ, giúp học sinh KV1 hiểu về bảo vệ môi trường. Dự án quảng bá văn hóa Cơ Tu của DNUFL tại Hòa Bắc thúc đẩy du lịch sinh thái, giảm tỷ lệ hộ nghèo xuống 5,92%.
3. Tích Hợp Giáo Dục Sáng Tạo Và Bền Vững
Mô Tả
Sự kết hợp giữa giáo dục sáng tạo và bền vững tạo ra mô hình học tập toàn diện, chuẩn bị cho học sinh và sinh viên khả năng đổi mới trong các lĩnh vực xanh, đồng thời đóng góp vào các mục tiêu SDGs. Công nghệ số là cầu nối để tích hợp hai yếu tố này.
Giải Pháp Công Nghệ
- Dự án liên ngành: Kết hợp sáng tạo và bền vững trong các dự án, như thiết kế công trình xanh hoặc ứng dụng AI để quản lý rác thải. Sinh viên DTU phát triển “Nhà ở thông minh”, sử dụng vật liệu tái chế và năng lượng tái tạo, hướng tới Cuộc thi Loa Thành 2025.
- Nền tảng học tập cộng đồng: Sử dụng các nền tảng như FutureLearn hoặc Google for Education để kết nối học sinh, sinh viên, và chuyên gia trong các dự án bền vững. VNUK sử dụng FutureLearn để dạy về y học chính xác và công nghệ xanh.
- Công nghệ blockchain trong giáo dục: Đảm bảo tính minh bạch trong chứng nhận học tập và quản lý tài nguyên giáo dục. DTU thử nghiệm blockchain để cấp chứng chỉ số cho sinh viên ngành Công nghệ Thông tin.
- Mô hình trường học thông minh: Trang bị các trường với công nghệ IoT, năng lượng tái tạo, và thư viện số để dạy về sáng tạo và bền vững. Cơ sở DTU tại Hòa Khánh Nam là mô hình trường học thông minh, đạt chuẩn 5 sao.
Ứng Dụng Tại Đà Nẵng Và Hòa Vang
- Đà Nẵng: DTU và VNUK hợp tác với Samsung và FPT để triển khai các dự án liên ngành, như “Ứng dụng IoT trong quản lý năng lượng công trình”, hỗ trợ KCN Hòa Khánh đạt chuẩn KCN sinh thái. DNUFL tích hợp giáo dục bền vững vào lớp tiếng Trung, dạy về văn hóa và môi trường.
- Hòa Vang: Các trường THCS tại Hòa Bắc, như THCS Nguyễn Tri Phương, được DTU và VNUK trang bị thiết bị STEM và lớp học về tái chế, khuyến khích học sinh sáng tạo mô hình bền vững. Các dự án này giúp duy trì tỷ lệ huy động trẻ đến trường 100%.
Liên Hệ Với Các Hoạt Động Giáo Dục Tại Đà Nẵng
- Đại học Duy Tân (DTU):
- DTU tiên phong trong giáo dục sáng tạo với Trung tâm Sáng tạo và Khởi nghiệp, nơi sinh viên phát triển các dự án như “Vật liệu xây dựng từ vỏ trấu”. Trường cũng tích hợp giáo dục bền vững qua các ngành Kiến trúc và Công nghệ Thông tin, hợp tác với Coventry University và Carnegie Mellon University.
- Tương đồng với VNUK (trao bằng cho 44 sinh viên ngày 15/11/2024), DTU cung cấp chương trình Du học 3+1 với Coventry, đào tạo nhân lực sáng tạo và bền vững.
- Trường Đại học Ngoại ngữ – Đại học Đà Nẵng (DNUFL):
- DNUFL áp dụng giáo dục sáng tạo qua gamification (Kahoot) và PBL trong đào tạo tiếng Trung, giúp sinh viên phát triển kỹ năng biên phiên dịch và giao thoa văn hóa. Trường tích hợp giáo dục bền vững bằng cách dạy về bảo vệ môi trường trong các lớp ngôn ngữ.
- Tương tự DTU và VNUK, DNUFL hỗ trợ Hòa Vang qua lớp tiếng Trung miễn phí, thúc đẩy bình đẳng giáo dục.
- Viện Nghiên cứu và Đào tạo Việt – Anh (VNUK):
- VNUK kết hợp sáng tạo và bền vững qua các dự án như “Ứng dụng AI trong chẩn đoán y học”, sử dụng công nghệ số để giải quyết vấn đề y tế. Trường hợp tác với Coventry University, đào tạo sinh viên theo chuẩn quốc tế, tương tự DTU.
- VNUK hỗ trợ Hòa Vang qua lớp học kỹ năng số, góp phần đào tạo Công dân học tập theo định hướng UNESCO.
- Công nghệ xây dựng bền vững:
- Các giải pháp như BIM, vật liệu xanh, và KCN sinh thái (được đề cập trong bài trước) bổ trợ cho giáo dục sáng tạo và bền vững. DTU và VNUK nghiên cứu các công nghệ này, cung cấp nhân lực cho các dự án như FPT City và KCN Hòa Khánh.
Thách Thức Và Đề Xuất
Thách Thức
- Thiếu tài nguyên số: Các trường tại Hòa Vang thiếu thiết bị và kết nối internet ổn định để triển khai giáo dục số.
- Chi phí đầu tư: Công nghệ như VR, AI, và blockchain có chi phí cao, khó áp dụng đại trà tại các khu vực khó khăn.
- Nhận thức cộng đồng: Phụ huynh tại Hòa Vang ưu tiên lao động sớm hơn học đại học, ảnh hưởng đến tiếp cận giáo dục sáng tạo.
Đề Xuất
- Đầu Tư Cơ Sở Hạ Tầng:
- Trang bị phòng học thông minh và kết nối internet tốc độ cao tại các trường THCS ở Hòa Vang, ngân sách 5 tỷ đồng, tài trợ từ Samsung và Sở Khoa học và Công nghệ Đà Nẵng.
- Xây dựng thư viện số với 10.000 tài liệu điện tử tại DTU, VNUK, và DNUFL, phục vụ miễn phí cho học sinh Hòa Vang.
- Tăng Cường Học Bổng:
- Trao 500 suất học bổng (5-15 triệu đồng/suất) cho học sinh KV1 tại Hòa Vang, phối hợp với FPT, THACO, và Sở GD&ĐT Đà Nẵng.
- Hỗ trợ học bổng du học tại Coventry University cho sinh viên DTU và VNUK, như mô hình hiện tại với 10 suất tại VNUK.
- Đào Tạo Giáo Viên:
- Tổ chức khóa tập huấn về STEM, AI, và giáo dục bền vững cho 200 giáo viên tại Hòa Vang, hợp tác với Microsoft và Intel.
- Mời chuyên gia từ Coventry University đào tạo giảng viên DTU và VNUK về VR và PBL.
- Nâng Cao Nhận Thức:
- Tuyên truyền qua danang.gov.vn, duytan.edu.vn, và loa phát thanh xã về lợi ích của giáo dục sáng tạo và bền vững.
- Tổ chức Hội trại Thanh niên Hòa Vang vào tháng 6/2026, giới thiệu các dự án STEM và công nghệ xanh, phối hợp với FPT và Samsung.
Lời Khuyên Cho Các Bên Liên Quan
Đối Với Các Trường Đại Học
- Đổi mới chương trình: Tích hợp STEM, AI, và SDGs vào tất cả các ngành, học hỏi từ Coventry University và UN SDG Academy.
- Hỗ trợ sinh viên: Tăng cơ hội thực tập tại Samsung, FPT, và THACO, đảm bảo 95% sinh viên có việc làm.
- Gắn kết cộng đồng: Tiếp tục tổ chức lớp học miễn phí và tài trợ thiết bị STEM cho Hòa Vang, như mô hình của DNUFL.
Đối Với Sinh Viên
- Học công nghệ số: Tham gia các khóa học về AI, IoT, và VR tại DTU hoặc VNUK để đáp ứng nhu cầu thị trường.
- Thực tập và nghiên cứu: Đăng ký thực tập tại FPT hoặc tham gia dự án như “Nhà ở thông minh” của DTU để phát triển kỹ năng.
- Nộp hồ sơ học bổng: Liên hệ các trường trước 30/9/2025 để xin học bổng (5-20 triệu đồng/suất).
Đối Với Doanh Nghiệp
- Tài trợ giáo dục: Hỗ trợ thiết bị và học bổng, như 200 suất của Samsung tại VNUK, để đào tạo nhân lực sáng tạo.
- Hợp tác nghiên cứu: Phối hợp với DTU và VNUK để phát triển công nghệ xanh, như BIM và năng lượng tái tạo.
- Tuyển dụng: Tham gia Ngày hội Việc làm 2025 tại DTU và VNUK để tuyển dụng sinh viên.
Đối Với Cộng Đồng
- Phụ huynh: Khuyến khích con em tham gia các lớp STEM và sự kiện hướng nghiệp của DTU, VNUK, và DNUFL.
- Chính quyền địa phương: Đầu tư hạ tầng giao thông, như tuyến ĐT601 tại Hòa Bắc, để hỗ trợ giáo dục.
- Hội khuyến học: Phối hợp với các trường tổ chức học bổng và tuyên truyền giáo dục tại Hòa Vang.
Kết Luận
Giáo dục sáng tạo và bền vững trong kỷ nguyên số là động lực để Đà Nẵng đạt mục tiêu 115.000 nhân lực công nghệ số và kinh tế số chiếm 30% GRDP vào năm 2030. Các giải pháp như AI, VR, PBL, và STEM, được triển khai bởi DTU, DNUFL, và VNUK, không chỉ đào tạo NNL CLC mà còn thúc đẩy bình đẳng giáo dục tại Hòa Vang. Liên hệ với các sáng kiến như lễ trao bằng của Coventry University tại VNUK và công nghệ xây dựng bền vững, các trường đại học tại Đà Nẵng đang kiến tạo tương lai sáng tạo và xanh. Để thành công, cần đầu tư hạ tầng, tăng học bổng, và nâng cao nhận thức cộng đồng.