Kỳ thi tuyển sinh lớp 10 là một cột mốc quan trọng trong hành trình học tập của học sinh Việt Nam, đặc biệt tại các thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM, và Hải Phòng, nơi áp lực cạnh tranh vào các trường công lập rất cao. Trong bối cảnh mạng xã hội ngày càng phổ biến, học sinh và phụ huynh thường xuyên tìm kiếm thông tin về ôn thi, đăng ký nguyện vọng, và các mẹo tuyển sinh trên các nền tảng như Facebook, TikTok, Zalo, hay các diễn đàn trực tuyến. Tuy nhiên, thông tin từ mạng xã hội tiềm ẩn nhiều rủi ro do thiếu kiểm chứng, dễ gây nhiễu loạn và ảnh hưởng đến quyết định quan trọng. Bài viết này sẽ phân tích những nguy cơ khi phụ thuộc vào thông tin tuyển sinh lớp 10 từ mạng xã hội, đồng thời đề xuất các cách tiếp cận an toàn và hiệu quả hơn.

Thực Trạng Thông Tin Tuyển Sinh Lớp 10 Trên Mạng Xã Hội

Mạng xã hội đã trở thành kênh thông tin phổ biến cho học sinh lớp 9 và phụ huynh trong mùa tuyển sinh lớp 10. Theo một bài viết trên Báo Giáo dục và Thời đại (27/3/2025), học sinh tại TP.HCM tích cực chia sẻ kinh nghiệm ôn thi, tư vấn cách sắp xếp nguyện vọng, và thậm chí dự đoán đề thi trên các nền tảng như Facebook và TikTok. Các nhóm, fanpage, hoặc kênh cá nhân thường cung cấp:

• Mẹo ôn thi: Các bài đăng hoặc video chia sẻ cách học hiệu quả, tài liệu ôn tập, hoặc “bí kíp” đạt điểm cao.

• Dự đoán đề thi: Một số tài khoản đăng tải các bài viết dự đoán nội dung đề thi, đặc biệt ở môn Ngữ văn, như phân tích tác phẩm trong sách giáo khoa hoặc liên hệ thực tế (plo.vn, 4/6/2024).

• Tư vấn nguyện vọng: Các bài viết hướng dẫn cách chọn trường, sắp xếp thứ tự nguyện vọng dựa trên điểm chuẩn các năm trước.

• Thông báo tuyển sinh: Một số trường hoặc trung tâm đăng thông báo tuyển sinh, lịch thi, hoặc danh sách trúng tuyển.

Tuy nhiên, không phải thông tin nào cũng chính xác hoặc đáng tin cậy. Ví dụ, vụ việc tại Trường THPT Tô Hiến Thành (Hà Nội) năm 2024 cho thấy hơn 170 học sinh lớp 10 không có mã số học sinh trong hệ thống của Sở GD&ĐT do trường tự ý tuyển sinh “chui” và đăng thông báo trên Facebook, khiến phụ huynh và học sinh hoang mang (giaoduc.net.vn, 31/10/2024).

Nguy Cơ Từ Thông Tin Không Chính Thống

1. Thông Tin Sai Lệch hoặc Chưa Kiểm Chứng

Mạng xã hội thường tràn lan các thông tin không được xác minh, như:

• Dự đoán đề thi lệch hướng: Các bài đăng dự đoán đề thi có thể khiến học sinh học tủ, học lệch, bỏ qua các phần kiến thức quan trọng. Cô Vũ Thị Thu Trang, Tổ trưởng chuyên môn Trường THCS – THPT Hai Bà Trưng (TP.HCM), cảnh báo rằng học sinh có thể bị nhiễu loạn thông tin, dẫn đến ôn luyện không hiệu quả (giaoducthoidai.vn, 27/3/2025).

• Thông tin tuyển sinh giả mạo: Năm 2023, Sở GD&ĐT TP.HCM đã phải cảnh báo về các tin nhắn lừa đảo thông báo trúng tuyển lớp 10, yêu cầu phụ huynh đóng phí hoặc cung cấp thông tin cá nhân (danviet.vn, 23/6/2023).

• Quảng cáo trung tâm luyện thi lừa đảo: Nhiều “lò” luyện thi trên mạng xã hội quảng bá rầm rộ, cam kết điểm cao nhưng không có giấy phép hoặc chất lượng kém. Một bài viết trên Báo Bắc Kạn (31/12/2024) cho biết các khóa luyện thi đánh giá năng lực được quảng cáo trên Facebook thường thu học phí cao, nhưng hoạt động dưới dạng nhóm online không có văn phòng, dễ dẫn đến lừa đảo.

2. Ảnh Hưởng Tâm Lý và Quyết Định Sai Lầm

• Áp lực từ thông tin tiêu cực: Các bài đăng khoe thành tích hoặc chia sẻ về sự cạnh tranh khốc liệt có thể gây áp lực tâm lý cho học sinh. Một phụ huynh tại Nghệ An chia sẻ câu chuyện học sinh cảm thấy xấu hổ khi mẹ khoe con đỗ trường chuyên trên mạng xã hội, trong khi bạn bè của em trượt (dbndnghean.vn, 17/7/2023).

• Đăng ký nguyện vọng không phù hợp: Học sinh có thể bị ảnh hưởng bởi các bài viết trên mạng và chọn trường không phù hợp với năng lực, dẫn đến trượt nguyện vọng hoặc học tập khó khăn trong 3 năm THPT. Thầy Nguyễn Công Phúc Khánh, Phó Hiệu trưởng Trường THCS Trần Văn Ơn (TP.HCM), khuyến cáo học sinh không nên chủ quan dựa vào kết quả học tập tại trường để so sánh với điểm chuẩn (giaoducthoidai.vn, 27/3/2025).

• Phân tâm bởi mạng xã hội: Việc dành quá nhiều thời gian lướt mạng xã hội để tìm thông tin có thể khiến học sinh sao nhãng việc học. Theo Gia sư DAcademy, học sinh truy cập internet nhiều thường có kết quả học tập kém hơn, với trung bình 17,6 giờ/tuần dành cho mạng xã hội (dacademy.vn, 5/7/2022).

3. Rủi Ro Pháp Lý và An Ninh Mạng

• Lộ thông tin cá nhân: Việc cung cấp thông tin cá nhân cho các trung tâm hoặc tài khoản không rõ nguồn gốc trên mạng xã hội có thể dẫn đến lừa đảo hoặc đánh cắp dữ liệu. Cục An toàn thông tin (Bộ TT&TT) khuyến cáo phụ huynh và học sinh không truy cập đường link lạ hoặc chia sẻ thông tin nhạy cảm (baobackan.vn, 31/12/2024).

• Vi phạm quy định pháp luật: Một số học sinh chia sẻ thông tin sai lệch hoặc xúc phạm trên mạng xã hội, như vụ nữ sinh lớp 8 ở Quảng Nam đăng bài kêu gọi dùng biện pháp tiêu cực để qua kỳ kiểm tra, dẫn đến bị kỷ luật (vietjack.com). Theo Luật An ninh mạng, việc phát tán thông tin sai sự thật hoặc nội dung không phù hợp có thể bị xử lý nghiêm (iuoss.com, 7/1/2019).

Giải Pháp Để Tiếp Cận Thông Tin Tuyển Sinh An Toàn

Để tránh những rủi ro từ thông tin trên mạng xã hội, học sinh và phụ huynh cần áp dụng các biện pháp sau:

1. Ưu tiên nguồn thông tin chính thống:

   • Tham khảo thông tin từ các kênh chính thức như website của Sở GD&ĐT, cổng thông tin điện tử của trường, hoặc các buổi tư vấn trực tiếp tại trường học.

   • Ví dụ, tại Hải Phòng, Sở GD&ĐT thường xuyên cập nhật thông tin tuyển sinh trên website chính thức (haiphong.edu.vn) và tổ chức các buổi hướng dẫn cho học sinh lớp 9.

2. Tham khảo ý kiến giáo viên và phụ huynh:

   • Giáo viên chủ nhiệm và giáo viên bộ môn là những người hiểu rõ năng lực học sinh, có thể tư vấn cách ôn thi và chọn nguyện vọng phù hợp. Thầy Trịnh, một giáo viên tại TP.HCM, nhấn mạnh rằng học sinh nên tập trung vào ôn luyện kiến thức thay vì phụ thuộc vào “bí quyết” trên mạng (giaoducthoidai.vn, 27/3/2025).

   • Phụ huynh nên đồng hành, thảo luận với con để đưa ra quyết định đúng đắn, thay vì bị cuốn theo các bài đăng trên mạng xã hội.

3. Kiểm chứng thông tin trước khi hành động:

   • Xác minh nguồn gốc của các thông báo tuyển sinh, đặc biệt khi chúng yêu cầu đóng phí hoặc cung cấp thông tin cá nhân. Liên hệ trực tiếp với trường học hoặc Sở GD&ĐT để kiểm tra tính xác thực.

   • Tránh truy cập các đường link lạ hoặc tham gia các khóa học online không có giấy phép. Cục An toàn thông tin khuyến cáo sử dụng mật khẩu mạnh và xác thực nhiều lớp để bảo vệ tài khoản (baobackan.vn, 31/12/2024).

4. Sử dụng mạng xã hội một cách thông minh:

   • Học sinh có thể tận dụng mạng xã hội để tìm tài liệu học tập hoặc tham gia các diễn đàn uy tín như Reddit, nơi có cộng đồng học sinh chia sẻ kinh nghiệm học tập (hotcourses.vn, 16/7/2024).

   • Tuy nhiên, cần hạn chế thời gian lướt mạng xã hội để tránh phân tâm. Hotcourses Vietnam khuyến nghị học sinh chọn lọc thông tin hữu ích và không để mạng xã hội làm chủ thời gian của mình (hotcourses.vn, 16/7/2024).

5. Giáo dục kỹ năng sử dụng mạng xã hội:

   • Các trường học nên tổ chức các buổi ngoại khóa về kỹ năng sử dụng mạng xã hội, giúp học sinh nhận diện thông tin xấu, độc và ứng xử văn minh. Tại Hải Phòng, Sở GD&ĐT đã triển khai các chương trình giáo dục ý thức sử dụng mạng xã hội cho học sinh từ năm 2023 (haiphong.edu.vn, 9/2/2023).

   • Phụ huynh cần giám sát và hướng dẫn con cách tiếp cận thông tin trên mạng, đồng thời khuyến khích các em ưu tiên các hoạt động học tập thực tế.

Kết Luận

Mạng xã hội là một công cụ hữu ích để học sinh và phụ huynh tiếp cận thông tin tuyển sinh lớp 10, nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro nếu không được sử dụng cẩn trọng. Những thông tin sai lệch, thiếu kiểm chứng, hoặc các chiêu trò lừa đảo trên mạng xã hội có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến quá trình ôn thi, đăng ký nguyện vọng, và tâm lý của học sinh. Để đảm bảo một mùa tuyển sinh thành công, học sinh và phụ huynh cần ưu tiên các nguồn thông tin chính thống, tham khảo ý kiến từ giáo viên, và sử dụng mạng xã hội một cách thông minh, chọn lọc. Với sự chuẩn bị kỹ lưỡng và tiếp cận đúng đắn, kỳ thi tuyển sinh lớp 10 năm học 2025-2026 sẽ là cơ hội để học sinh khẳng định năng lực và bước vào một chặng đường học tập mới đầy triển vọng.