Tỉnh Phú Thọ vừa ban hành quy định mới nhằm kiểm soát chặt chẽ các khoản thu, chi trong các hoạt động giáo dục dịp hè năm 2025, nhấn mạnh rằng mọi khoản thu, chi phải được sự đồng ý của cấp quản lý có thẩm quyền. Quy định này được đưa ra nhằm đảm bảo tính minh bạch, đúng quy định pháp luật, và tránh tình trạng lạm thu hoặc sử dụng quỹ không hợp lý trong các trường học trên địa bàn tỉnh. Bài viết này sẽ phân tích chi tiết nội dung quy định, ý nghĩa, thách thức triển khai và các biện pháp thực hiện tại Phú Thọ.
Nội Dung Quy Định
Theo chỉ đạo của Sở Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) Phú Thọ vào tháng 4/2025, các khoản thu, chi liên quan đến các hoạt động hè tại các cơ sở giáo dục trên địa bàn tỉnh phải tuân thủ nghiêm ngặt các nguyên tắc sau:
-
Phê duyệt từ cấp quản lý: Mọi khoản thu từ phụ huynh hoặc học sinh, cũng như các khoản chi cho các hoạt động hè như lớp học thêm, trại hè, hoạt động ngoại khóa, phải được trình lên cấp quản lý (Phòng GD&ĐT đối với cấp tiểu học và THCS, Sở GD&ĐT đối với cấp THPT) để xem xét và phê duyệt trước khi thực hiện.
-
Công khai minh bạch: Các trường học phải công khai danh mục thu, chi, mục đích sử dụng và mức thu cụ thể tại các cuộc họp phụ huynh đầu năm học hoặc trên cổng thông tin điện tử của trường. Các khoản thu phải được lập biên bản, có chữ ký xác nhận của đại diện phụ huynh.
-
Tự nguyện và không ép buộc: Các khoản thu phải dựa trên nguyên tắc tự nguyện, không được ép buộc phụ huynh hoặc học sinh đóng góp. Các trường không được coi các khoản thu này là điều kiện để tham gia các hoạt động giáo dục.
-
Quản lý tài chính chặt chẽ: Các khoản chi phải có hóa đơn, chứng từ hợp pháp, được hạch toán rõ ràng và báo cáo định kỳ cho cấp quản lý. Các khoản chi sai mục đích hoặc không được phê duyệt sẽ bị yêu cầu hoàn trả và xử lý theo quy định.
Quy định này được ban hành dựa trên Thông tư 55/2011/TT-BGDĐT của Bộ GD&ĐT về Điều lệ Ban đại diện cha mẹ học sinh, kết hợp với các văn bản hướng dẫn của tỉnh Phú Thọ về quản lý tài chính trong giáo dục.
Bối Cảnh và Ý Nghĩa
Bối Cảnh
Trong những năm gần đây, tình trạng lạm thu hoặc sử dụng quỹ không minh bạch trong các trường học tại Việt Nam, bao gồm Phú Thọ, đã gây ra nhiều bức xúc trong dư luận. Một số trường hợp điển hình bao gồm:
-
Thu các khoản “quỹ lớp”, “quỹ trường” không rõ mục đích hoặc vượt quá khả năng chi trả của phụ huynh.
-
Tổ chức các hoạt động hè như trại hè, lớp học kỹ năng nhưng chi phí không được công khai, dẫn đến nghi ngờ về tính hợp lý.
-
Một số trường tự ý sử dụng quỹ cha mẹ học sinh để chi cho các hoạt động không liên quan đến học sinh, vi phạm quy định pháp luật.
Tại Phú Thọ, theo báo cáo của Sở GD&ĐT năm 2024, đã có một số trường hợp vi phạm quy định về thu, chi tại các trường tiểu học và THCS ở các huyện như Thanh Ba và Cẩm Khê. Những vụ việc này đã thúc đẩy tỉnh ban hành quy định mới để siết chặt quản lý.
Ý Nghĩa
Quy định yêu cầu các khoản thu, chi dịp hè phải có sự đồng ý của cấp quản lý mang lại nhiều ý nghĩa thiết thực:
-
Tăng cường minh bạch: Việc yêu cầu phê duyệt từ cấp quản lý và công khai thông tin giúp phụ huynh nắm rõ mục đích và cách sử dụng các khoản thu, từ đó giảm thiểu nguy cơ lạm thu.
-
Bảo vệ quyền lợi phụ huynh và học sinh: Quy định đảm bảo các khoản thu dựa trên sự tự nguyện, tránh tình trạng ép buộc đóng góp, đặc biệt với các gia đình có hoàn cảnh khó khăn.
-
Nâng cao trách nhiệm của nhà trường: Các trường học buộc phải tuân thủ quy định pháp luật, quản lý tài chính chặt chẽ hơn, tránh các sai phạm gây ảnh hưởng đến uy tín.
-
Tạo tiền lệ cho quản lý giáo dục: Phú Thọ có thể trở thành hình mẫu cho các địa phương khác trong việc kiểm soát tài chính giáo dục, góp phần xây dựng một hệ thống giáo dục công bằng và minh bạch.
Thách Thức Trong Triển Khai
Mặc dù quy định mang lại nhiều lợi ích, việc thực thi tại Phú Thọ vẫn đối mặt với một số thách thức:
-
Ý thức tuân thủ của các trường: Một số trường, đặc biệt ở các khu vực nông thôn, có thể thiếu nguồn lực hoặc chưa quen với việc lập hồ sơ xin phê duyệt, dẫn đến chậm trễ hoặc vi phạm.
-
Giám sát và kiểm tra: Với hàng trăm trường học trên địa bàn tỉnh, việc giám sát toàn diện các khoản thu, chi đòi hỏi lực lượng thanh tra đủ mạnh và hệ thống báo cáo hiệu quả.
-
Nhận thức của phụ huynh: Một bộ phận phụ huynh chưa quen với việc yêu cầu công khai minh bạch hoặc giám sát các khoản thu, dẫn đến khó phát hiện sai phạm.
-
Áp lực tài chính: Một số trường phụ thuộc vào các khoản thu từ phụ huynh để tổ chức các hoạt động hè, và quy định mới có thể làm giảm nguồn quỹ, ảnh hưởng đến chất lượng hoạt động.
Biện Pháp Thực Hiện
Để đảm bảo quy định được triển khai hiệu quả, Sở GD&ĐT Phú Thọ đã đề ra một số biện pháp cụ thể:
-
Tập huấn cho các trường: Tổ chức các buổi tập huấn cho hiệu trưởng, kế toán trường học và Ban đại diện cha mẹ học sinh về quy định thu, chi và cách lập hồ sơ xin phê duyệt. Các buổi tập huấn dự kiến diễn ra từ tháng 5/2025, trước kỳ nghỉ hè.
-
Tăng cường truyền thông: Sử dụng các kênh như Báo Phú Thọ, Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh, Cổng Thông tin điện tử tỉnh và fanpage của Sở GD&ĐT để phổ biến quy định đến phụ huynh và cộng đồng.
-
Thành lập đường dây nóng: Thiết lập đường dây nóng (02102.222.555) để tiếp nhận phản ánh về các khoản thu, chi không đúng quy định, đảm bảo xử lý kịp thời.
-
Thanh tra định kỳ và đột xuất: Phòng GD&ĐT các huyện và Sở GD&ĐT sẽ tiến hành thanh tra định kỳ trước và sau dịp hè, kết hợp với các đợt kiểm tra đột xuất tại các trường có dấu hiệu vi phạm.
-
Ứng dụng công nghệ: Khuyến khích các trường sử dụng phần mềm quản lý tài chính để ghi nhận và báo cáo các khoản thu, chi, giúp cấp quản lý dễ dàng kiểm soát từ xa.
Phản Hồi Từ Cộng Đồng
Quy định mới đã nhận được nhiều ý kiến tích cực từ phụ huynh và giáo viên tại Phú Thọ:
-
Phụ huynh: Bà Nguyễn Thị Lan, một phụ huynh tại TP. Việt Trì, chia sẻ: “Tôi rất ủng hộ quy định này. Trước đây, có trường hợp trường thu tiền quỹ lớp nhưng không nói rõ dùng vào việc gì. Giờ có sự kiểm soát từ cấp trên, chúng tôi yên tâm hơn.”
-
Giáo viên: Thầy Trần Văn Hùng, giáo viên Trường THCS Thanh Ba, cho rằng quy định giúp nhà trường tránh được những hiểu lầm không đáng có với phụ huynh, đồng thời nâng cao uy tín của ngành giáo dục.
-
Cấp quản lý: Ông Nguyễn Đức Phong, Phó Giám đốc Sở GD&ĐT Phú Thọ, nhấn mạnh rằng quy định không chỉ nhằm kiểm soát tài chính mà còn góp phần xây dựng niềm tin của xã hội vào hệ thống giáo dục.
Tuy nhiên, một số ý kiến cho rằng cần có hướng dẫn chi tiết hơn về quy trình xin phê duyệt và mức thu tối đa cho từng loại hoạt động để tránh tình trạng mỗi trường áp dụng một kiểu.
Kết Luận
Quy định yêu cầu các khoản thu, chi dịp hè tại Phú Thọ phải có sự đồng ý của cấp quản lý là một bước tiến quan trọng trong việc minh bạch hóa tài chính giáo dục. Với sự chuẩn bị kỹ lưỡng và các biện pháp thực hiện đồng bộ, Phú Thọ đang cho thấy quyết tâm xây dựng một môi trường giáo dục công bằng, minh bạch và đáng tin cậy. Để quy định thực sự phát huy hiệu quả, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường, phụ huynh và các cơ quan quản lý, cùng với đó là sự giám sát của cộng đồng. Hy vọng rằng, với những nỗ lực này, mùa hè 2025 tại Phú Thọ sẽ mang đến những hoạt động giáo dục ý nghĩa, an toàn và tiết kiệm cho học sinh.