Tuyển sinh đại học 2025 tại Việt Nam đang bước vào giai đoạn chuẩn bị với nhiều thay đổi quan trọng theo quy chế mới của Bộ Giáo dục và Đào tạo (Bộ GD-ĐT), ban hành qua Thông tư 06/2025/TT-BGDĐT (hiệu lực từ 05/5/2025). Tuy nhiên, các quy định về lịch xét tuyển, quy đổi điểm chứng chỉ ngoại ngữ, và điểm cộng (điểm thưởng, điểm khuyến khích) vẫn khiến các trường đại học băn khoăn, chờ hướng dẫn chính thức từ Bộ. Bài viết này sẽ làm rõ những vấn đề còn vướng mắc và đề xuất giải pháp từ các chuyên gia để đảm bảo công bằng và minh bạch trong tuyển sinh.
Lịch Xét Tuyển 2025: Cần Thêm Thời Gian Xử Lý Dữ Liệu
Theo dự kiến của Bộ GD-ĐT, lịch trình xét tuyển đại học 2025 diễn ra như sau:
- 16/7 – 28/7: Thí sinh đăng ký và điều chỉnh nguyện vọng xét tuyển trên hệ thống chung.
- 13/8: Các trường tải dữ liệu và thông tin xét tuyển từ hệ thống.
- 20/8 (17h): Công bố kết quả trúng tuyển đợt 1.
Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng lịch trình này quá gấp rút, đặc biệt khi tất cả phương thức xét tuyển (kết quả thi THPT, học bạ, chứng chỉ quốc tế, đánh giá năng lực) được thực hiện đồng thời trong một đợt, thay vì xét tuyển sớm như trước đây. PGS Nguyễn Anh Tuấn (Trưởng ban Đào tạo, ĐH Quốc gia Hà Nội) nhận định: “Dữ liệu xét tuyển năm nay rất lớn, các trường cần thêm thời gian để kiểm tra và xử lý, tránh sai sót.” Ông đề xuất kéo dài thời gian tải dữ liệu từ ngày 13/8 lên 7-10 ngày.
PGS Nguyễn Minh Tâm (Phó giám đốc ĐH Quốc gia TP.HCM) đồng tình, nhấn mạnh rằng cần thời gian dự phòng cho các rủi ro kỹ thuật, như lỗi phần mềm hoặc dữ liệu không đồng bộ. Ông cũng đề nghị Bộ GD-ĐT làm rõ trách nhiệm của các trường trong việc điều chỉnh phần mềm xét tuyển để phối hợp hiệu quả với hệ thống chung.
Tiến sĩ Trần Đình Khôi Quốc (ĐH Đà Nẵng) kiến nghị: “Bộ nên cho phép tải dữ liệu sớm hơn ngày 13/8 và đảm bảo dữ liệu cung cấp chính xác tuyệt đối để các trường có thời gian rà soát hồ sơ.”
Giải pháp đề xuất:
- Kéo dài thời gian xử lý dữ liệu từ 7-10 ngày, bắt đầu trước ngày 13/8.
- Bộ GD-ĐT cung cấp hướng dẫn chi tiết về quy trình tải và kiểm tra dữ liệu.
- Tăng cường hỗ trợ kỹ thuật để đảm bảo phần mềm xét tuyển hoạt động ổn định.
Quy Đổi Điểm Chứng Chỉ Ngoại Ngữ: Làm Sao Để Công Bằng?
Một trong những điểm mới của tuyển sinh đại học 2025 là cho phép các trường quy đổi chứng chỉ ngoại ngữ (như IELTS, TOEFL, JLPT) thành điểm môn ngoại ngữ trong tổ hợp xét tuyển, với trọng số không quá 50% tổng điểm tổ hợp (tối đa 15/30 điểm). Tuy nhiên, việc thiếu khung quy đổi thống nhất khiến các trường lo ngại về tính công bằng.
PGS Nguyễn Hữu Công (Phó giám đốc ĐH Thái Nguyên) chỉ ra bất cập: “Nếu mỗi trường tự quy định, có thể xảy ra trường hợp IELTS 7.0 được quy đổi thành 10 điểm ở trường A, nhưng chỉ cần 6.0 đã được 10 điểm ở trường B, hoặc thậm chí IELTS 4.0 cũng đạt 10 điểm.” Ông đề xuất Bộ GD-ĐT ban hành khung quy đổi thống nhất, ví dụ: IELTS 4.0-5.0 tương ứng 6-8 điểm, IELTS 6.0-7.0 tương ứng 8.5-9.5 điểm, và IELTS 7.5-9.0 đạt 10 điểm.
Thứ trưởng Hoàng Minh Sơn nhấn mạnh: “Không nên đánh đồng tất cả chứng chỉ từ một mức nhất định đều được 10 điểm. Cần có sự phân hóa để đảm bảo công bằng và độ tin cậy.” Ông cho biết Bộ sẽ bổ sung hướng dẫn quy đổi, yêu cầu các trường xây dựng quy tắc dựa trên nguyên tắc phân biệt năng lực thí sinh.
Thực tế quy đổi tại các trường:
- ĐH Quốc gia Hà Nội: IELTS 5.5 tương đương 8.5/10, IELTS 7.0-9.0 đạt 10/10.
- ĐH Thương mại: IELTS 5.0 đã quy đổi thành 10/10.
- Học viện Ngân hàng, ĐH CMC: Yêu cầu IELTS 8.0 để đạt 10/10.
Giải pháp đề xuất:
- Bộ GD-ĐT ban hành khung quy đổi điểm chứng chỉ ngoại ngữ thống nhất trên toàn quốc.
- Các trường công khai quy tắc quy đổi trước ngày 16/7, khi thí sinh bắt đầu đăng ký nguyện vọng.
- Đảm bảo phân hóa năng lực, tránh tình trạng “đánh đồng” thí sinh có trình độ khác nhau.
Điểm Cộng Tuyển Sinh: Chưa Rõ Cách Tính
Quy chế mới quy định tổng điểm cộng (bao gồm điểm ưu tiên, điểm thưởng, điểm khuyến khích) không vượt quá 10% thang điểm xét (tối đa 3 điểm trên thang 30). Tuy nhiên, cách tính và thứ tự cộng điểm vẫn chưa rõ ràng, gây băn khoăn cho các trường.
Tiến sĩ Trần Đình Khôi Quốc (ĐH Đà Nẵng) đặt câu hỏi: “Điểm cộng có giảm dần như điểm ưu tiên khu vực không? Nếu tổng điểm sau khi cộng vượt 30, có gạt ngang về 30 hay không? Bộ sẽ hướng dẫn hay để các trường tự quyết?” Ông đề xuất thứ tự cộng điểm: ưu tiên cộng điểm ưu tiên khu vực và đối tượng (theo công thức thống nhất của Bộ), sau đó mới cộng điểm thưởng/điểm khuyến khích (do trường quy định). Điều này tránh tình trạng thí sinh cùng khu vực và đối tượng nhưng nhận điểm ưu tiên khác nhau do đăng ký trường khác nhau.
Ví dụ minh họa:
- Thí sinh A có điểm tổ hợp 25, điểm ưu tiên khu vực 0.75, điểm thưởng chứng chỉ IELTS 2.0.
- Cách tính đề xuất: 25 + 0.75 = 25.75, sau đó cộng 2.0 = 27.75. Nếu vượt 30, gạt ngang về 30.
- Nếu cộng điểm thưởng trước, điểm ưu tiên có thể bị ảnh hưởng, gây bất công.
Giải pháp đề xuất:
- Bộ GD-ĐT ban hành hướng dẫn chi tiết về thứ tự và cách tính điểm cộng.
- Quy định rõ trường hợp điểm vượt 30 sẽ được xử lý như thế nào.
- Các trường công khai quy tắc cộng điểm trước khi xét tuyển.
Lời Kết: Hướng Tới Tuyển Sinh Công Bằng Và Minh Bạch
Tuyển sinh đại học 2025 với nhiều thay đổi như bỏ xét tuyển sớm, quy đổi chứng chỉ ngoại ngữ, và giới hạn điểm cộng đang đặt ra thách thức lớn cho các trường và thí sinh. Những băn khoăn về lịch xét tuyển, quy đổi điểm chứng chỉ, và điểm cộng cần được Bộ GD-ĐT giải quyết bằng các hướng dẫn cụ thể, thống nhất, và minh bạch. Các trường cũng cần chủ động chuẩn bị phần mềm, rà soát dữ liệu, và công khai quy tắc xét tuyển để tạo điều kiện thuận lợi cho thí sinh.
Thí sinh và phụ huynh nên theo dõi sát thông tin từ Bộ GD-ĐT và các trường đại học qua các kênh chính thức như thanhnien.vn, tuoitre.vn, hoặc cổng thông tin tuyển sinh của Bộ. Hãy chuẩn bị kỹ hồ sơ, nắm rõ quy định, và tận dụng tối đa cơ hội để chinh phục cánh cửa đại học trong năm 2025!