Điểm IELTS Người Việt Giảm: Do Đề Thi Khó Hơn Hay Phương Pháp Học Chưa Hiệu Quả?

Nguyên Nhân Điểm IELTS Giảm

1. Hạn Chế Trong Chương Trình Giáo Dục Phổ Thông

Bà Hà Đặng Như Quỳnh, nghiên cứu sinh tiến sĩ ngành giáo dục học tại Đại học Reading (Anh) và Giám đốc học thuật DOL English, chỉ ra rằng hệ thống giáo dục phổ thông tại Việt Nam tập trung nhiều vào kỹ năng Đọc và Viết, trong khi Nghe và Nói ít được thực hành. Nguyên nhân bao gồm:

Yêu cầu thi cử: Các bài kiểm tra tại trường chủ yếu dựa trên bài tập viết, ít chú trọng giao tiếp thực tế.
Hạn chế về cơ sở vật chất và giáo viên: Sĩ số lớp đông và thiếu thiết bị hỗ trợ khiến việc luyện Nghe, Nói không được triển khai thường xuyên.
Bản chất kỹ năng Nghe, Nói: Hai kỹ năng này đòi hỏi phản xạ tức thời và khó dạy hiệu quả nếu thiếu phương pháp phù hợp.

Bà Quỳnh nhấn mạnh: “Học sinh thường áp dụng cách học Đọc, Viết cho Nghe, Nói, như sử dụng từ vựng hàn lâm trong giao tiếp, dẫn đến bài thi Nói thiếu tự nhiên, khó đạt điểm cao.”

2. Thói Quen Học Tập Sai Lệch

Ông Đinh Quang Tùng, Giám đốc học thuật YSchool, nhận định một số thí sinh có thói quen học thuộc lòng bài thi Nói, thậm chí mang giấy hoặc điện thoại để học mẫu trước giờ thi. Điều này giới hạn điểm số ở mức 5.5-6.0, vì giám khảo đánh giá cao sự tự nhiên và khả năng diễn đạt linh hoạt.

Ông Tùng cũng lưu ý rằng thống kê IELTS thiếu thông tin về độ tuổi thí sinh và cách tính tỷ lệ điểm (dựa trên số thí sinh hay số bài thi). Sự khác biệt về độ tuổi hoặc việc một thí sinh thi nhiều lần có thể ảnh hưởng đến kết quả trung bình, khiến việc phân tích chưa toàn diện.

3. Đề Thi Có Thực Sự Khó Hơn?

Một số chuyên gia ghi nhận đề thi IELTS gần đây có phần thách thức hơn:

Kỹ năng Nghe: Ông Tùng cho biết đề thi xuất hiện từ vựng khó như “prickly plants” (cây có gai) hay “resentment” (sự khó chịu), đòi hỏi thí sinh hiểu ngữ cảnh thay vì chỉ dựa vào mẹo làm bài.
Kỹ năng Nói: Bà Phan Thị Song Sương, thạc sĩ giảng dạy tiếng Anh tại Đại học Nottingham Trent (Anh) và sáng lập Home English, nhận thấy điểm Nói của học viên thi trên máy tính thấp bất thường, dù họ có nền tảng tốt (ví dụ: Đọc 7.5 nhưng Nghe chỉ 6.0).

Tuy nhiên, bà Sương đánh giá rằng đề thi mẫu trong sách Cambridge IELTS mới nhất không quá khó, đặc biệt với những học sinh đã tiếp xúc tiếng Anh từ nhỏ. Điều này cho thấy vấn đề không chỉ nằm ở độ khó của đề mà còn ở cách tiếp cận và ôn luyện.

Lời Khuyên Ôn Luyện IELTS Hiệu Quả

Để cải thiện điểm IELTS và khắc phục những hạn chế trên, các chuyên gia đưa ra các gợi ý cụ thể:

1. Phát Triển Toàn Diện 4 Kỹ Năng

Bà Như Quỳnh nhấn mạnh cần xây dựng phương pháp học phù hợp với từng kỹ năng, thay vì áp dụng một cách học chung:

Nghe, Nói: Tập trung vào phản xạ và giao tiếp tự nhiên. Thay vì dùng từ vựng phức tạp, hãy ưu tiên sự trôi chảy và cách diễn đạt gần gũi.
Đọc, Viết: Rèn luyện kỹ năng phân tích và triển khai ý tưởng logic, tránh học thuộc lòng mẫu bài.

Học viên nên hiểu rõ sự khác biệt giữa các kỹ năng để điều chỉnh cách học, ví dụ: Nghe, Nói cần môi trường thực hành liên tục, trong khi Đọc, Viết đòi hỏi tư duy phân tích sâu.

2. Tận Dụng Công Nghệ Hỗ Trợ

Công nghệ, đặc biệt là trí tuệ nhân tạo (AI), là công cụ đắc lực để nâng cao hiệu quả học tập:

Kỹ năng Nghe, Đọc: Sử dụng các ứng dụng như Elsa Speak, LingQ hoặc các nền tảng cung cấp bài thi mẫu kèm giải thích chi tiết (ví dụ: IELTS Online Test). Các công cụ này giúp xây dựng thói quen tiếp xúc tiếng Anh hàng ngày.
Kỹ năng Nói, Viết: Nhờ AI chấm bài và đưa ra phản hồi tức thời, giúp học viên sửa lỗi nhanh chóng. Các nền tảng như Grammarly hoặc Write & Improve hỗ trợ cải thiện cấu trúc câu và từ vựng.

Bà Quỳnh khuyến nghị: “Công nghệ giúp cá nhân hóa lộ trình học, đặc biệt với các kỹ năng thụ động như Nghe, Đọc, vốn cần luyện tập liên tục.”

3. Xác Định Thời Điểm Thi Phù Hợp

Thời gian ôn luyện IELTS phụ thuộc vào trình độ hiện tại và mục tiêu của thí sinh. Theo bà Song Sương, trung bình cần 100 giờ học có hướng dẫn để tăng 0.5 điểm IELTS, nhưng con số này có thể thay đổi dựa trên:

Độ tuổi: Học sinh nhỏ tuổi thường học nhanh hơn người lớn do khả năng tiếp nhận ngữ âm linh hoạt.
Năng khiếu: Người có khả năng ngôn ngữ tốt sẽ tiến bộ nhanh hơn.
Mục tiêu điểm số: Điểm càng cao, thời gian ôn luyện càng dài.

Bà Quỳnh khuyên học sinh nên thi IELTS vào cuối THCS hoặc đầu THPT, khi đã có đủ kiến thức xã hội và trải nghiệm để xử lý các câu hỏi đòi hỏi tư duy sâu. Tuy nhiên, IELTS không nên là mục tiêu cuối cùng. “Hãy tập trung xây dựng tư duy học tiếng Anh đúng đắn. Khi giỏi tiếng Anh, bạn có thể chinh phục bất kỳ bài thi nào,” bà nhấn mạnh.

4. Tránh Học Thuộc Lòng

Ông Tùng lưu ý rằng học thuộc mẫu bài Nói hoặc Viết không chỉ giới hạn điểm số mà còn khiến thí sinh mất tự nhiên. Thay vào đó, hãy:

Luyện tập diễn đạt ý tưởng bằng ngôn ngữ của bản thân.
Tăng cường vốn từ vựng và mẫu câu linh hoạt qua việc đọc báo, xem phim hoặc tham gia các câu lạc bộ tiếng Anh.
Thực hành với giáo viên hoặc bạn bè để cải thiện phản xạ giao tiếp.

5. Tạo Môi Trường Thực Hành Nghe, Nói

Để khắc phục hạn chế về kỹ năng Nghe, Nói, học viên cần:

Tăng thời gian tiếp xúc tiếng Anh: Nghe podcast, xem video YouTube hoặc phim có phụ đề tiếng Anh.
Tham gia cộng đồng giao tiếp: Các câu lạc bộ tiếng Anh hoặc nền tảng như Cambly, Italki giúp luyện Nói với người bản ngữ.
Luyện phản xạ: Thực hành trả lời câu hỏi Speaking trong thời gian giới hạn để làm quen với áp lực thi.

Kết Luận

Sự sụt giảm nhẹ điểm IELTS của thí sinh Việt Nam trong năm 2023-2024 không chỉ đến từ độ khó của đề thi mà còn từ các yếu tố như phương pháp giảng dạy, thói quen học thuộc lòng và thiếu môi trường thực hành Nghe, Nói. Để cải thiện điểm số, học viên cần phát triển toàn diện 4 kỹ năng, tận dụng công nghệ hỗ trợ và xây dựng tư duy học tiếng Anh bền vững. Với sự chuẩn bị kỹ lưỡng và phương pháp đúng đắn, thí sinh Việt Nam hoàn toàn có thể nâng cao điểm IELTS, đáp ứng yêu cầu học tập và công việc trong bối cảnh hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng.

Published: 2 May, 2025

Writen by

nguoiquanly