Kỳ thi tuyển sinh lớp 10 năm học 2025-2026 là một cột mốc quan trọng đối với học sinh lớp 9, đặc biệt trong bối cảnh triển khai Chương trình Giáo dục Phổ thông (GDPT) 2018. Việc cân nhắc lựa chọn nguyện vọng thi lớp 10 không chỉ dựa vào năng lực học tập mà còn cần xem xét các yếu tố như điểm chuẩn, vị trí địa lý, và định hướng nghề nghiệp. Bài viết này sẽ cung cấp các bí quyết giúp học sinh và phụ huynh đưa ra lựa chọn nguyện vọng phù hợp, tăng cơ hội trúng tuyển vào trường THPT công lập.
Hiểu Biết Quy Định Tuyển Sinh Lớp 10 Năm 2025
Theo dự thảo Quy chế tuyển sinh của Bộ Giáo dục và Đào tạo (Bộ GD-ĐT), kỳ thi tuyển sinh lớp 10 năm 2025 có một số thay đổi quan trọng, đặc biệt tại các thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM, và Đà Nẵng:
- Số môn thi: Gồm 3 môn (Toán, Ngữ văn, và 1 môn thứ ba hoặc bài thi tổ hợp do Sở GD-ĐT địa phương lựa chọn trước ngày 31/3/2025). Ví dụ, TP.HCM dự kiến giữ 3 môn Toán, Ngữ văn, Ngoại ngữ, trong khi Hà Nội có thể chọn môn thứ ba như Lịch sử hoặc Khoa học tự nhiên.
- Hình thức thi:
- Toán và Ngữ văn: Tự luận (Hà Nội) hoặc kết hợp trắc nghiệm (TP.HCM).
- Ngoại ngữ và môn thứ ba: Trắc nghiệm khách quan, với các ngôn ngữ tùy chọn như Anh, Pháp, Đức, Nhật, Hàn.
- Số nguyện vọng:
- TP.HCM: Thí sinh được đăng ký tối đa 8 nguyện vọng (3 nguyện vọng đại trà, 3 tích hợp, 2 chuyên).
- Hà Nội: Tối đa 3 nguyện vọng (nguyện vọng 1 và 2 thuộc cùng khu vực tuyển sinh, nguyện vọng 3 bất kỳ).
- Đà Nẵng: Tối đa 2 nguyện vọng, với điểm chuẩn nguyện vọng 2 thường cao hơn nguyện vọng 1 khoảng 4 điểm.
- Thời gian đăng ký:
- TP.HCM: Từ 2/5 đến 10/5/2025, điều chỉnh nguyện vọng đến 17h ngày 19/5/2025 trên ts10.hcm.edu.vn.
- Hà Nội: Nộp phiếu đăng ký trước 19/4/2025, kiểm tra thông tin từ 26-29/4/2025.
- Đà Nẵng: Đăng ký từ 10/5 đến 14/5/2025, có thể thay đổi nguyện vọng với xác nhận của phụ huynh.
Bí Quyết Cân Nhắc Lựa Chọn Nguyện Vọng
Để lựa chọn nguyện vọng thi lớp 10 phù hợp, học sinh và phụ huynh cần cân nhắc các yếu tố sau:
1. Đánh Giá Năng Lực Học Tập
- Xác định sức học: Dựa vào điểm trung bình học kỳ và điểm thi khảo sát các môn Toán, Ngữ văn, Ngoại ngữ từ lớp 6 đến lớp 9. Ông Đỗ Trí Nhân (Sở GD-ĐT TP.HCM) gợi ý: “Lấy điểm trung bình học kỳ và điểm thi học kỳ của 3 môn, cộng lại rồi chia đôi, so sánh với điểm chuẩn năm trước.”
- Phân loại trường:
- Tốp đầu: Điểm trung bình mỗi môn từ 8.0 trở lên (ví dụ: THPT Lê Hồng Phong, TP.HCM; THPT Phan Châu Trinh, Đà Nẵng).
- Tốp giữa: Từ 7.0-7.5 (THPT Hải An, Hải Phòng; THPT Nguyễn Bỉnh Khiêm, Đà Nẵng).
- Tốp dưới: Từ 6.0 trở xuống (THPT Trần Khai Nguyên, TP.HCM).
- Lưu ý: Không chọn trường quá xa năng lực để tránh trượt cả 3 nguyện vọng, như trường hợp nhiều học sinh ở Hà Nội năm 2024.
2. Tham Khảo Điểm Chuẩn Và Tỷ Lệ Chọi
- Điểm chuẩn các năm trước: Xem điểm chuẩn 3 năm gần nhất (2022-2024) trên website của Sở GD-ĐT hoặc báo chí như VnExpress, Tuổi Trẻ. Ví dụ, Trường THPT Chu Văn An (Đồng Nai) năm 2023 có điểm chuẩn nguyện vọng 1 là 24,25, nhưng nguyện vọng 3 lên đến 33,75.
- Tỷ lệ chọi: Kiểm tra số lượng thí sinh đăng ký so với chỉ tiêu. TP.HCM công bố tỷ lệ chọi vào 14/5/2025, Hà Nội vào 15/5/2025.
- Mẹo: Chọn nguyện vọng 2 thấp hơn nguyện vọng 1 khoảng 0.5-1 điểm, nguyện vọng 3 thấp hơn nguyện vọng 2 khoảng 3 điểm để đảm bảo an toàn.
3. Xem Xét Tổ Hợp Môn Theo Chương Trình GDPT 2018
- Tổ hợp môn lớp 10: Theo Chương trình GDPT 2018, học sinh lớp 10 chọn 5 môn tự chọn trong 3 nhóm (Khoa học xã hội, Khoa học tự nhiên, Công nghệ – Nghệ thuật). Tuy nhiên, nhiều trường ở TP.HCM tổ chức theo tổ hợp cố định do thiếu giáo viên.
- Lưu ý: Tìm hiểu tổ hợp môn của trường trước khi đăng ký. Ví dụ, nếu muốn học ngành Khoa học tự nhiên, chọn trường có tổ hợp Vật lý, Hóa học, Sinh học. Ông Lê Hoài Nam (Sở GD-ĐT TP.HCM) nhấn mạnh: “Học sinh cần đảm bảo trường có môn phù hợp với định hướng nghề nghiệp.”
4. Cân Nhắc Vị Trí Địa Lý
- Khoảng cách từ nhà đến trường: Chọn trường gần nhà để tiết kiệm thời gian và đảm bảo sức khỏe. Ông Cao Đức Khoa (THCS Huỳnh Khương Ninh, TP.HCM) khuyên: “Đi học 3 năm, trường quá xa sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe và tinh thần.”
- Khu vực tuyển sinh:
- Hà Nội: Nguyện vọng 1 và 2 phải thuộc cùng 12 khu vực tuyển sinh (ví dụ: Ba Đình, Tây Hồ là khu vực 1).
- TP.HCM và Đà Nẵng: Không giới hạn khu vực, nhưng ưu tiên trường gần để thuận tiện.
5. Định Hướng Hướng Nghiệp
- Lớp chuyên và tích hợp: Nếu có năng lực nổi bật, cân nhắc đăng ký lớp chuyên (THPT Chuyên Lê Hồng Phong, Trần Đại Nghĩa) hoặc lớp tích hợp (11 trường tại TP.HCM). Lưu ý, lớp tích hợp yêu cầu điểm trung bình tiếng Anh tích hợp lớp 9.
- Học nghề hoặc trường tư: Nếu không đủ điểm vào công lập, học sinh có thể chọn trung tâm GDTX, trường nghề, hoặc trường tư thục. Ông Đào Phi Trường (Sở GD-ĐT TP.HCM) gợi ý: “Trường nghề xét tuyển hồ sơ, học văn hóa 4-7 môn, và có thể liên thông cao đẳng.”
Lời Khuyên Từ Chuyên Gia
- Thầy Bùi Duy Quốc (THCS Nguyễn Bỉnh Khiêm, Đà Nẵng): “Học sinh nên tham khảo kết quả thi khảo sát học kỳ 2 của 3 môn Toán, Văn, Ngoại ngữ để chọn nguyện vọng sát năng lực.”
- Thầy Hồ Ngọc Hưng (THCS Trưng Vương, Đà Nẵng): “Nguyện vọng 1 và 2 nên chênh nhau khoảng 4 điểm để tăng cơ hội trúng tuyển.”
- Cô Nguyễn Xuân Mai (TP.HCM): “Học sinh cần học cân bằng 3 môn, tránh lệch môn, vì cả 3 môn đều có hệ số 1.”
Lời Kết
Việc cân nhắc lựa chọn nguyện vọng thi lớp 10 năm 2025 đòi hỏi học sinh và phụ huynh phải kết hợp giữa đánh giá năng lực, tham khảo điểm chuẩn, và xem xét các yếu tố như tổ hợp môn, vị trí địa lý, định hướng nghề nghiệp. Với sự chuẩn bị kỹ lưỡng, từ việc luyện tập đề thi tham khảo trên moet.gov.vn đến theo dõi thông tin trên ts10.hcm.edu.vn hoặc hanoi.edu.vn, học sinh sẽ tăng cơ hội trúng tuyển vào trường THPT công lập. Hãy bình tĩnh, tự tin, và tận dụng tối đa các nguồn lực từ thầy cô, gia đình để đưa ra lựa chọn đúng đắn. Chúc các em học sinh lớp 9 đạt kết quả tốt trong kỳ thi tuyển sinh lớp 10 năm 2025!