Bộ Giáo dục và Đào tạo (Bộ GD&ĐT) quyết định bỏ hẳn xét tuyển sớm trong tuyển sinh đại học từ năm 2025 nhằm khắc phục các bất cập, đảm bảo công bằng và minh bạch trong quá trình tuyển sinh. Quyết định này được công bố chính thức ngày 21/3/2025 thông qua Thông tư số 06 sửa đổi, bổ sung một số điều của Quy chế tuyển sinh trình độ đại học và cao đẳng ngành Giáo dục Mầm non. Dưới đây là các lý do chính dẫn đến việc bỏ xét tuyển sớm, dựa trên thông tin từ các nguồn uy tín:
1. Đảm Bảo Công Bằng Giữa Các Thí Sinh
Xét tuyển sớm, vốn bao gồm các phương thức như xét học bạ, chứng chỉ quốc tế, hoặc điểm thi đánh giá năng lực, thường diễn ra trước kỳ thi tốt nghiệp THPT. Tuy nhiên, phương thức này tạo ra sự bất bình đẳng giữa các thí sinh, đặc biệt là những em ở vùng sâu, vùng xa, không có điều kiện tham gia các kỳ thi riêng hoặc lấy chứng chỉ quốc tế. Theo PGS.TS Nguyễn Thu Thủy, Vụ trưởng Vụ Giáo dục Đại học, xét tuyển sớm chủ yếu mang lại lợi ích cho thí sinh yếu, trong khi thí sinh giỏi không cần phương thức này để đảm bảo cơ hội trúng tuyển. Việc bỏ xét tuyển sớm giúp tất cả thí sinh tham gia xét tuyển chung sau kỳ thi THPT, tạo cơ hội bình đẳng hơn.
2. Khắc Phục Chênh Lệch Điểm Trúng Tuyển
Trong các năm trước, xét tuyển sớm dẫn đến sự chênh lệch lớn giữa điểm trúng tuyển của các phương thức. Ví dụ, điểm trúng tuyển theo học bạ thường thấp hơn nhiều so với điểm thi tốt nghiệp THPT, gây ra tình trạng bất hợp lý trong tuyển sinh. Bộ GD&ĐT yêu cầu quy đổi điểm trúng tuyển giữa các phương thức về một thang điểm chung, nhưng việc xét tuyển sớm trước thời điểm thi THPT làm phức tạp hóa quy trình này. Bỏ xét tuyển sớm giúp các trường xét tuyển đồng thời tất cả phương thức, lấy điểm từ cao xuống thấp, đảm bảo công bằng và minh bạch.
3. Giảm Áp Lực Và Tốn Kém Cho Thí Sinh Và Trường Học
Xét tuyển sớm buộc thí sinh phải nộp hồ sơ nhiều nơi trước khi hoàn thành chương trình lớp 12, gây tốn kém thời gian, chi phí, và áp lực tâm lý. Dù trúng tuyển sớm, thí sinh vẫn phải đăng ký lại nguyện vọng trên hệ thống chung của Bộ GD&ĐT sau kỳ thi THPT, dẫn đến quy trình trùng lặp. Về phía các trường, xét tuyển sớm tiêu tốn nhiều nguồn lực để xử lý hồ sơ và công bố kết quả. Theo bà Nguyễn Thu Thủy, hệ thống hỗ trợ tuyển sinh chung hiện đã hoàn thiện, đáp ứng đầy đủ việc xét tuyển tất cả phương thức trong một đợt, giúp tiết kiệm nguồn lực cho cả thí sinh và nhà trường.
4. Khuyến Khích Học Sinh Tập Trung Học Tập Lớp 12
Việc trúng tuyển sớm khiến nhiều học sinh lơ là học tập, đặc biệt ở học kỳ II lớp 12, ảnh hưởng đến chất lượng giáo dục phổ thông. Dự thảo quy chế tuyển sinh 2025 đã yêu cầu xét học bạ phải sử dụng kết quả cả năm lớp 12, thay vì chỉ lấy điểm một số kỳ như trước. Bỏ xét tuyển sớm càng củng cố mục tiêu này, đảm bảo học sinh hoàn thành tốt chương trình THPT trước khi tham gia kỳ thi tốt nghiệp và xét tuyển đại học.
5. Phù Hợp Với Chương Trình Giáo Dục Phổ Thông Mới
Năm 2025 đánh dấu lần đầu tiên học sinh theo Chương trình Giáo dục Phổ thông 2018 dự thi tốt nghiệp THPT, với kỳ thi được thiết kế để đánh giá năng lực toàn diện và tăng số môn thi lựa chọn. Để phù hợp với thay đổi này, Bộ GD&ĐT bỏ xét tuyển sớm và không giới hạn số tổ hợp xét tuyển, nhằm tăng cơ hội trúng tuyển cho học sinh từ các vùng miền khác nhau. Quy chế mới cũng yêu cầu các trường quy đổi điểm các chứng chỉ ngoại ngữ với trọng số không quá 50%, đảm bảo công bằng giữa các phương thức xét tuyển.
6. Tiếp Thu Ý Kiến Từ Chuyên Gia Và Dư Luận
Quyết định bỏ xét tuyển sớm được đưa ra sau khi Bộ GD&ĐT tiếp thu ý kiến từ các chuyên gia, giáo viên, và dư luận xã hội trong quá trình lấy ý kiến dự thảo quy chế từ tháng 11/2024. Ban đầu, dự thảo giới hạn xét tuyển sớm ở mức tối đa 20% chỉ tiêu, nhưng nhiều ý kiến cho rằng phương thức này không còn phù hợp và gây bất cập. Thứ trưởng Hoàng Minh Sơn và bà Nguyễn Thu Thủy đều nhấn mạnh rằng việc bỏ xét tuyển sớm là kết quả của quá trình cân nhắc kỹ lưỡng, nhằm nâng cao chất lượng tuyển sinh và đảm bảo nguyên tắc công bằng trong giáo dục.
Kết Luận
Bộ GD&ĐT bỏ xét tuyển sớm từ năm 2025 để đảm bảo công bằng, giảm áp lực cho thí sinh và nhà trường, khắc phục chênh lệch điểm trúng tuyển, khuyến khích học sinh tập trung học tập, và phù hợp với Chương trình Giáo dục Phổ thông 2018. Quy chế mới yêu cầu tất cả phương thức xét tuyển (học bạ, chứng chỉ, điểm thi THPT, v.v.) được thực hiện đồng thời trong đợt xét tuyển chung, với điểm trúng tuyển quy đổi về thang điểm chung. Điều này không chỉ đơn giản hóa quy trình mà còn tạo điều kiện để các trường tuyển chọn thí sinh dựa trên năng lực thực sự, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục đại học Việt Nam.
Lưu ý: Nếu bạn cần thêm thông tin chi tiết về quy chế tuyển sinh 2025 hoặc muốn tôi phân tích một khía cạnh cụ thể, hãy cung cấp yêu cầu để tôi điều chỉnh nội dung phù hợp hơn.